Oorzaken van inkomensongelijkheid

Dat inkomens in België, zoals in elk ander land, ongelijk verdeeld zijn, is normaal. Iedere persoon is immers verschillend. Sommige mensen hebben een hoog of laag IQ, hebben veel of weinig doorzettingsvermogen, zijn al dan niet sociaal vaardig, zijn creatief of net helemaal niet, hebben een sterk of eerder zwak karakter, etc. Deze persoonsgebonden eigenschappen zijn ongelijk verdeeld. Sommige persoonsgebonden eigenschappen hebben invloed op de job die iemand zal uitvoeren en dus onrechtstreeks ook op zijn/haar inkomen.

Een normale verdeling zou betekenen dat er weinig mensen zijn die over heel weinig inkomensvormende talenten beschikken, en analoog zijn er ook weinig mensen die over heel veel inkomensvormende talenten beschikken. Het grootste deel van de bevolking beschikt dus over een gemiddeld aantal inkomensvormende talenten.

De meest voorkomende inkomensverdeling is een scheve ongelijke inkomensverdeling (met scheefheid naar links), zie grafiek hierboven. Dit wil zeggen dat er meer mensen zijn die over weinig inkomensvormende eigenschappen beschikken dan mensen die over veel inkomensvormende eigenschappen beschikken.

Factoren die de scheefheid van de inkomensverdeling verklaren zijn:

Een verschil in afkomst, leeftijd en geslacht is een belangrijke factor die de inkomensongelijkheid kunnen verklaren. Vooral jonge mensen en vrouwen behoren tot de lagere inkomensklassen. Armoede blijkt ook vaak erfelijk te zijn. Iemand die in armoede opgroeit, heeft meer kans om later ook tot het arme deel van de bevolking te horen. Er is weinig of geen geld om te studeren, waardoor de kans op een goed betaalde job afneemt.

Productiviteitsverschillen kunnen tot inkomensverschillen leiden. Twee personen met dezelfde functie, maar in een verschillende sector, kunnen een verschillend inkomen hebben omdat de ene sector productiever is dan de andere. De sectoren met de hoogste lonen zijn meestal kapitaalintensief en daardoor ook productiever.

In België heeft slechts een kleine groep mensen een groot vermogen. Dit vermogen kan via beleggingen in roerende en onroerende goederen nog vergroot worden, waardoor de kloof tussen arm en rijk toeneemt.

In het bezit zijn van een zeldzame begaafdheid leidt meestal tot een hoog inkomen. De voorwaarde hierbij is wel dat er vraag is naar die zeldzame begaafdheid. Vb.: Er is weinig behoefte aan uitzonderlijke voetbalprestaties van vrouwen, maar wel aan die van mannen. Bijgevolg zullen mannen veel meer verdienen met hun voetbalcapaciteiten dan vrouwen.

België scoort op vlak van inkomensverdeling nog lang niet zo slecht in vergelijking met de rest van de wereld.

Algemeen kunnen we vaststellen dat:

- in liberale economieën de inkomensongelijkheid groter is.

- hoe meer overheidsinterventie er is, hoe evenwichtiger de inkomens verdeeld zijn.