Positivisme wijsbegeerte

• Positivisme in algemene zin

= opvatting dat alle problemen die de mens kan stellen enkel en alleen op te lossen zijn met de methodes van de positieve wetenschappen

- Beroep doen op ervaringsgegevens

- Aan controle onderwerpen

- Metafysica of speculatieve filosofie / theologie is als waardeloos te verwerpen

- Engeland: John Stuart Mill

- Duitsland: Ernst Mach

- Amerika: C.S. Peirce

• Positivisme in strikte zin

= positivisme van Auguste Comte

• Drie stadia in de geschiedenis van de mensheid

1. theologisch stadium

mens probeert problemen op te lossen door te geloven aan de werking van bovennatuurlijke krachten:

- fetisjistische fase: vage natuurkrachten, magische voorwerpen of geesten

- polytheïstische fase: personificatie van de krachten, meerdere goden

- monotheïstische fase: alle krachten toegeschreven aan 1 God

1. metafysisch stadium

1. veelheid van verschijnselen verklaard dmv abstracte principes (substantie, vorm, levensbeginsel, einddoel…)

2. positieve stadium

1. alles verklaren dmv de wetenschap

• Classificatie van de wetenschappen

‘fundamentele wetenschappen’ gerangschikt volgens dalende algemeenheid en stijgende complexiteit

- Wiskunde

- Astronomie

- Fysica

- Scheikunde

- Biologie

- Sociale fysica / sociologie

 al deze wetenschappen zijn gebaseerd op de voorgaande: gebruiken resultaten ervan en voegen er een aantal nieuwe aan toe

 gevolg: positief stadium op een bepaald terrein kan pas bereikt worden wanneer de voorgaande wetenschappen dit bereikt hebben

• Sociologie

= studie van de mens, niet als individu, maar van de mensheid, als collectief organisme: studie van de organisatie van de maatschappij en van de ontwikkeling van het menselijk denken

 bedoeling = dankzij deze wetenschap de maatschappelijke orde herstellen

• Godsdienst van de mensheid

- Kreeg concrete organisatie die werd geïnspireerd door de hiërarchie van de Katholieke Kerk

- Comte was soort opperpriester  beschreef het positivisme als katholicisme zonder christendom

- Term positivisme met veel omzichtigheid gebruiken