STRESSTHEORIE - EEN KORT OVERZICHT
- Basis =cognitief-behavioristische theorieën over stress
- Stress = negatief emotionele en fysiologische toestand als gevolg van onze cognitieve reacties op gebeurtenissen in onze omgeving
- Proces ipv effect
- Twee belangrijkste theorieën = Aaron Beck 1976 en Albert Ellis 1977
- Stemming wordt bepaald door onze cognitieve reactie op gebeurtenissen en niet door de
gebeurtenissen zelf
- Foutieve of “irrationele “ gedachten
→ Stress = resultaat van misinterpretaties van gebeurtenissen in de omgeving of van denkbeelden
→ Automatisch
→ Oppervlaktecognities versus cognitieve schemata
BECK:
aantal categorieën gedachten:
- Catastrofaal denken: een gebeurtenis als volledig negatief beschouwen en mogelijk rampzalig
- Overmatige generalisering: het trekken van een algemene (negatieve) conclusie o.b.v. 1 incident
- Arbitraire interferentie: trekken van een conclusie zonder voldoende bewijs om deze te ondersteunen
- Selectieve abstractie: het zich concentreren op een detail dat uit de context wordt gerukt
GERARD EGAN
1998: model van probleemgerichte counseling
- Probleemexploratie en –verheldering
- Doelen vaststellen
- Het handelen faciliteren
ONTSPANNINGSTRAINING
- Doel = aanleren van ontspanningsvaardigheden is het individu in staat te stellen zich zo veel mogelijk en op juiste wijze te ontspannen gedurende de dag en op momenten van hevige stress
- Leidt tot een toename van de feitelijke en vermeende controle over de stressreactie
- 3 fasen:
o Het aanleren van elementaire ontspanningsvaardigheden
o Het registreren van spanning in het dagelijks leven
o Het gebruiken van ontspanning in tijdens van stress
'
- Het aanleren van ontspanningsvaardigheden
- Lichamelijke spanning registreren
o Leerproces a.d.h.v. spanningsdagboek
- Ontspanning in de praktijk
COGNITIEVE INTERVENTIES
- Zelfinstructietraining
o Gericht op oppervlaktecognities
o Zelfspraak
- Geheugensteuntjes
- Als vorm van geruststelling
- Cognitieve herstructurering
o Het individu wordt gevraagd stressvolle gedachten als veronderstellingen, te beschouwen en niet als feiten, zodat de juistheid van de gedachten onbevooroordeeld kan worden onderzocht
GEDRAGSMATIGE INTERVENTIES
- Doel = het individu te helpen zodanig met stress om te gaan dat hij maximaal effectief met de oorzaak kan omgaan, zodat minimale stress ontstaat
- Enkele voorbeelden: ijs, tot 10 tellen, …
STRESSINOCULATIETRAINING
- Combinatie van cognitieve therapieën:
o Controleren of het gedrag past bij de omstandigheden
o Ontspannen blijven
o Zichzelf de juiste zelfspraak geven
