Item gefilterd op datum: december 2012

: Is het proces van wisselwerking tussen personen die in hun handelen op elkaar anticiperen en reageren

= men verlegt de grenzen
Bv. Carnaval

Reagregatie fase
: Bv. Witte broodsweken
Rouwweken; zwarte kledij

Pagina’s 86 tot 89 gewoon eens doorlezen uit interesse. Ik ben het gaan vragen na de les en hij zei dat dit niet echt leerstof was. Ik denk dat hij niet rechtuit wou zeggen “dat moet je niet leren” maar dat het daar wel op neerkwam.

= Geordende, regelmatige leven waar posities in samenleving duidelijk zijn.
= Vormt een continuïteit van sociaal geordende leven

Af en toe zijn er breukmomenten. Dit gaat gepaard met het uittreden van societas, het leven wordt niet meer regelmatig, gestructureerd, geroutineerd, maar het wordt allemaal feestelijker (=Communitas)

è Dronken, vergeten zichzelf een beetje, veranderen van positie, … fase van anti-structuur

Bv. Communitas: - “Schieting” (lawaai maken, herrie)
- Begrafenis

Volwassenheid

Geboorte Huwelijk

Dood

Geboorte

: gaat gepaard met serieuze veranderingen

: om die overgang voor iedereen duidelijk te maken  Overgangsrituelen

Volwassenheid

: Vroeger
: Dankzij rituelen (die plaats vinden bij puberteit) voor iedereen gekend

Nu
: Nog wel vormsel (bij Christenen) maar in de samenleving zijn deze overgangen
vervaagd. Identiteiten zijn vervaagd
 Identiteitsprobleem: ‘Wie ben je?’ : Los het zelf op zegt onze samenleving.

Huwelijk

: Duidelijke markering want gehuwde krijgt andere verplichtingen en een nieuwe familie.
: Vorming identiteit + communicatie

Dood

: Levenscyclus loopt door… Misschien is er wel een vervanger.

Antropologie A. Van Gennep:

® Antropologische studie begin 20^e eeuw:
Toonde aan dat overgansrituelen een drieledige structuur omvatten.
Hij scheidt het leven in 2 sferen

Schema:

Volwassenheid

Geboorte Huwelijk

Dood

Geboorte

: gaat gepaard met serieuze veranderingen

: om die overgang voor iedereen duidelijk te maken  Overgangsrituelen

Volwassenheid

: Vroeger
: Dankzij rituelen (die plaats vinden bij puberteit) voor iedereen gekend

Nu
: Nog wel vormsel (bij Christenen) maar in de samenleving zijn deze overgangen
vervaagd. Identiteiten zijn vervaagd
 Identiteitsprobleem: ‘Wie ben je?’ : Los het zelf op zegt onze samenleving.

Huwelijk

: Duidelijke markering want gehuwde krijgt andere verplichtingen en een nieuwe familie.
: Vorming identiteit + communicatie

Dood

: Levenscyclus loopt door… Misschien is er wel een vervanger.

Antropologie A. Van Gennep:

® Antropologische studie begin 20^e eeuw:
Toonde aan dat overgansrituelen een drieledige structuur omvatten.
Hij scheidt het leven in 2 sferen:

Schema:

Volwassenheid

Geboorte Huwelijk

Dood

Geboorte

: gaat gepaard met serieuze veranderingen

: om die overgang voor iedereen duidelijk te maken  Overgangsrituelen

Volwassenheid

: Vroeger
: Dankzij rituelen (die plaats vinden bij puberteit) voor iedereen gekend

Nu
: Nog wel vormsel (bij Christenen) maar in de samenleving zijn deze overgangen
vervaagd. Identiteiten zijn vervaagd
 Identiteitsprobleem: ‘Wie ben je?’ : Los het zelf op zegt onze samenleving.

Huwelijk

: Duidelijke markering want gehuwde krijgt andere verplichtingen en een nieuwe familie.
: Vorming identiteit + communicatie

Dood

: Levenscyclus loopt door… Misschien is er wel een vervanger.

Antropologie A. Van Gennep:

® Antropologische studie begin 20^e eeuw:
Toonde aan dat overgansrituelen een drieledige structuur omvatten.
Hij scheidt het leven in 2 sfere

Schema:

Volwassenheid

Geboorte Huwelijk

Dood

Geboorte

: gaat gepaard met serieuze veranderingen

: om die overgang voor iedereen duidelijk te maken  Overgangsrituelen

Volwassenheid

: Vroeger
: Dankzij rituelen (die plaats vinden bij puberteit) voor iedereen gekend

Nu
: Nog wel vormsel (bij Christenen) maar in de samenleving zijn deze overgangen
vervaagd. Identiteiten zijn vervaagd
 Identiteitsprobleem: ‘Wie ben je?’ : Los het zelf op zegt onze samenleving.

Huwelijk

: Duidelijke markering want gehuwde krijgt andere verplichtingen en een nieuwe familie.
: Vorming identiteit + communicatie

Dood

: Levenscyclus loopt door… Misschien is er wel een vervanger.

Antropologie A. Van Gennep:

® Antropologische studie begin 20^e eeuw:
Toonde aan dat overgansrituelen een drieledige structuur omvatten.
Hij scheidt het leven in 2 sferen:

Schema:

Volwassenheid

Geboorte Huwelijk

Dood

Geboorte

: gaat gepaard met serieuze veranderingen

: om die overgang voor iedereen duidelijk te maken  Overgangsrituelen

Volwassenheid

: Vroeger
: Dankzij rituelen (die plaats vinden bij puberteit) voor iedereen gekend

Nu
: Nog wel vormsel (bij Christenen) maar in de samenleving zijn deze overgangen
vervaagd. Identiteiten zijn vervaagd
 Identiteitsprobleem: ‘Wie ben je?’ : Los het zelf op zegt onze samenleving.

Huwelijk

: Duidelijke markering want gehuwde krijgt andere verplichtingen en een nieuwe familie.
: Vorming identiteit + communicatie

Dood

: Levenscyclus loopt door… Misschien is er wel een vervanger.

Antropologie A. Van Gennep:

® Antropologische studie begin 20^e eeuw:
Toonde aan dat overgansrituelen een drieledige structuur omvatten.
Hij scheidt het leven in 2 sferen:

Schema:

We kunnen dus eigenlijk zeggen dat het leven van een bejaarde in de moderne maatschappij paradoxaal is.

® Ze hebben het langs de ene kant nog nooit zo goed gehad, maar langs de andere kant nog nooit zo slecht.

Deze ontwikkeling leidt tot probleem van vergrijzing ! Nog nooit zoveel bejaarden geweest

Dood

Traditionele maatschappij

:Dood veel meer zichtbaar dan vandaag

Moderne maatschappij

: “Je ziet, ruikt, hoort de dood niet”
: Dood in besloten afzondering ver verwijderd van verwanten en vrienden

Traditionele maatschappij
: Duidelijk besef van verband tussen dood en opeenvolging van generaties. Individuen voelen zich meer een deel van familiegroep of gemeenschap die blijft voortbestaan, wat er met hen als individu ook moge gebeuren.

ð Dood minder beangstigende bijklank!

Moderne maatschappij
: De dood wordt door velen in onze maatschappij gezien als einde van het individuele leven, dan als fase in proces van vernieuwing van het leven en opvolging van generaties

Traditionele maatschappij

: De middeleeuwer ging aan de dood
een vanzelfsprekende religieuze betekenis geven

Moderne maatschappij
: Vermindering van rol van godsdienst en kerk
in maatschappelijk leven.
: Dood is puur afbreken van het leven, iets
beangstigends, waarover liever niet gepraat wordt.

• Dit kan je opmaken uit de manier waarop doden worden begraven
  = Snel en efficiënt: men wordt er liefst niet te lang mee geconfronteerd
• Maar ook uit de rouwadvertenties
  Vroeger: Minder omzwachteld als bv. “doodgegaan, bezweken, omgekomen”

Nu: Zeer verbloemd gesproken bv. “hij heeft afscheid genomen van, is van ons heengegaan”

De dood werd de laatste 200 jaar meer en meer onttrokken aan publieke leven.
 De dood werd geprivatiseerd; rouwproces werd geprivatiseerd
Denk aan: Vroeger liet men door handelingen en vooral door kledij of attributen
zien dat men in rouw was, nu in alle intimiteit en kortstondiger

ð Rouwproces wordt bemoeilijkt!

“Je evalueert je leven van kind tot nu. En je ontdekt dat bv. het niet goed gaat in je relatie, je ruzie hebt met baas, …enz.
= Je ziet dat bepaalde dingen niet goed zijn uitgekomen… Men wil terug opnieuw beginnen (bv. echtscheidingen)”

Algemeen: Mensen van middelbare leeftijd die vinden dat ze niet al hun mogelijkheden of kansen hebben benut, of vaststellen dat ze de sinds de kindertijd gekoesterd dromen nooit zullen kunnen realiseren, kunnen soms in hun midlife crisis terecht komen.

Weer grote verschillen tussen premoderne- en moderne maatschappijen

Moderne maatschappij

: Jongeren mogen zich verwachtten aan een relatief lang leve

Premoderne maatschappij

: Weinigen konden zich met grote zekerheid verwachten aan lang leven
 Dood (door ziekte, ongeval, ondervoeding, epidemie) was frequenter, en kwam
in alle leeftijdscategorieën voor.

 Vooral vrouwen omdat zij een groot risico hadden om te sterven in kraambed

Gevolg:
Nu heel wat spanningen die volwassenen ervaren, die in premoderne maatschappijen onbekend waren.

Moderne maatschappij
: Grote mobiliteit

Premoderne maatschappij

: Mensen onderhielden nauwere banden met ouders en andere verwanten, en het
leven dat ze leidden was hetzelfde als dat van hun ouders en kinderen, wat zorgde
voor psychische stabiliteit.

Gevolg:

In de moderne maatschappij worden individuen binnen de context van huwelijk, gezinsleven, werk en andere sociale contexten geconfronteerd met heel wat onzekerheden. Zij moeten hun leven ‘zelf’ maken.
Denk aan: Seksuele huwelijksbanden hangen veel meer af van individueel initiatief.

Een laatste grote verschil
is dat mensen in onze (moderne) maatschappij meer vooruitziend moeten zijn, aangezien mensen nu niet langer verwachten ‘heel hun leven hetzelfde te doen’. Men is voortdurend bezig met zichzelf ‘waar te maken’

Meer en meer een afzonderlijke levensfase aan het worden in moderne maatschappijen. (vooral bij meerbedeelden)

De twintigers nemen meer en meer hun tijd om “zichzelf te ontdekken”
= Experimenteergedrag

 Ze reizen en proberen seksuele, politiek en religieuze
experimenten uit.
 Dit uit zich ook in het van job veranderen, op reis gaan, Erasmus,
…

 Hij/zij heeft nog niet duidelijk zijn standpunt ingenomen en
experimenteert op alle vlakken.

Belang van deze ‘moratoriumperiode’ zal nog toenemen, gelet op de uitgebreide periode dat mensen onderwijs lopen.

Biologisch opzicht
: Biologische veranderingen tijdens puberteit zijn universeel

Sociaal opzicht
: Afscheid aan kinderrol en opnemen van volwassen gedragspatronen

ð Met de puberteit samenhangende onzekerheid en wisselvalligheid in gedrag

: Die overstap van afhankelijkheid zelfstandigheid zorgt vaak voor angst

voor de nieuw verkregen keuzevrijheid

: De puberteit wordt in iedere cultuur erkend

Socioloog De Swaan:
Verandering in huishouden:

1) Bevelshuishouding
: vader beslist

2) Onderhandelingshuishouding
: Kinderen beslissen mee

: Kind is geen echte gehoorzamer meer, eerder een beslisser
: Gezag ouders wordt beknibbeld