Item gefilterd op datum: december 2012

Afhankelijk van tijd en ruimte:

Bv. VROEGER: straffen voor godslastering en NU: niet meer
Bv. In een totalitair regime wordt het geven van kritiek op de leider aanzien als
deviant, terwijl dit in een democratie wel aanvaard wordt.
Bv. VROEGER: lichamelijke straffen (verkrachting, slaan,..) NU: lichamelijk contact wordt aanzien als deviant gedrag
Bv. VROEGER: geen majesteitschennis en negatieve kritiek op koning. NU: wel, maar nu is het lichaam veel belangrijker!!

Er is een verschuiving merkbaar van gevoeligheid. VROEGER was lichamelijke integratie niet belangrijk. Nu wel!!!

Afhankelijk van status en positie:

Bv. belastingontduiking  deviant: arme mensen
 niet deviant: rijke mensen

 ER IS GEEN EENDUIDIGE DEFINITIE VAN DEVIANTIE OP TE STELLEN.

• Subjectief
• Relatief

Afhankelijk van tijd, ruimte, positie en status en sociale positie

• Primaire deviantie
  = oorspronkelijke probleemgedrag
  Bv. moord
• Secundaire deviantie
  = als de deviant het label krijgt opgekleefd, zich daarmee vereenzelvigt en
  zichzelf aanschouwt als deviant. de ordeherstellende reactie van de
  omgeving
  Bv. straffen, opsluiten,...

De overgang van primaire naar secundaire deviantie gebeurt niet vanzelf:
Het is een leerproces.
 De betrokkene moet zichzelf leren zien als deviant.
 Hoe vaker de omgeving hem hier op wijst, hoe meer hij zichzelf zal zien als
deviant.

Er bestaat een kleine paradox:
Enerzijds moeten instellingen, zoals politie, gerecht, asielen,.. hem op wijzen dat hij zich deviant gedraagt.
Maar anderzijds zijn het ook deze instellingen die hem terug op het rechte pad moeten helpen.

Afhankelijk van tijd en ruimte:

Bv. VROEGER: straffen voor godslastering en NU: niet meer
Bv. In een totalitair regime wordt het geven van kritiek op de leider aanzien als
deviant, terwijl dit in een democratie wel aanvaard wordt.
Bv. VROEGER: lichamelijke straffen (verkrachting, slaan,..) NU: lichamelijk contact wordt aanzien als deviant gedrag
Bv. VROEGER: geen majesteitschennis en negatieve kritiek op koning. NU: wel, maar nu is het lichaam veel belangrijker!!

Er is een verschuiving merkbaar van gevoeligheid. VROEGER was lichamelijke integratie niet belangrijk. Nu wel!!!

Afhankelijk van status en positie:

Bv. belastingontduiking  deviant: arme mensen
 niet deviant: rijke mensen

 ER IS GEEN EENDUIDIGE DEFINITIE VAN DEVIANTIE OP TE STELLEN.

• Subjectief
• Relatief

Afhankelijk van tijd, ruimte, positie en status en sociale positie

Kenmerken deviantie:

• Norm overtreden
  Bv. seksueel delict
• Het feit moet aanzien en herkend worden als deviant gedrag
  Bv. als je op je eentje zit te blaffen als een hond is geen deviant gedrag. Terwijl al de buren dit zien en horen wel.
• Het moet als deviant gedrag beschouwd worden en dit moet vastgesteld zijn door een bevoegde autoriteit. Bv. arts, psychiater, rechter,...

Dit is gedrag dat niet strookt met de algemeen aanvaarde normen.
 Nochtans kan men niet zomaar een onderscheid maken tussen individuen die van
normen afwijken en die handelen volgens de normen.
 Iedereen overtreedt deze normen wel eens.
Maar dit wil dan niet zeggen dat het ook deviant is.

= vreemdheid, ordeverstoring
Deviantie wordt als bedreigend ervaren door mensen die dat niet doen. (ordebedreigend)
Bv. Vreemde manier van kleren, want mensen worden gesanctioneerd en
teruggefloten bij het dragen van vreemde kleren.
Bv. Regelmatig naakt over straat lopen, wordt aanzien als deviant. Maar niet als men
dit één keer in een zatte bui doet!

Bv. Winkeldiefstal, fotokopieëren op het werk voor eigen gebruik,... is geen deviant
gedrag.
Bv. Het gedrag van Dutroux, de extravagante kunstenaar Dali,... is wel deviant gedrag.

 De reikwijdte van deviantie is dus zeer ruim!
+ het is ook toepasbaar op groepen.
Bv. De Hare Krishma sekte: zij dragen oranjegele gewaden, kaalgeschoren
hoofden, reciterende muziek en hun dansen horen bijna tot het
vertrouwde stadsbeeld. Ze vormen een tamelijk welvarende
gemeenschap, die gefinancierd word door leden en sympathisanten.

Dit vormt zelf een deviante subcultuur.
 Het zijn dus niet enkel groepen van mensen die in de marginaliteit van de
samenleving zijn terecht gekomen!

Bv. Daklozen, hebben eveneens een eigen subcultuur ontwikkeld, hebben eigen
codes en gewoonten, ontmoeten elkaar in parken en metrostations, maar staan
ook letterlijk en figuurlijk aan de rand van de samenleving.

Regels en normen zorgen voor orde en voorspelbaarheid. (niet voor chaos)

De sociologie verklaart en analyseert de vorming en het in stand houden van de sociale orde.
 Maar! Niet iedereen volgt deze regels de hele tijd.

 Deviant gedrag
= mensen wijken al eens af van deze regels die ze verondersteld worden te
volgen.

Wat?
Beweging van individuen of groepen tussen verschillende socio-economische posities.

Hoe?

- Verticale mobiliteit

• Opwaartse of neerwaartse beweging op sociale ladder die betrekking heeft op aanzien en inkomen dat stijgt of daalt

- Laterale mobiliteit

• Enerzijds geografische mobiliteit
• Anderszijds horizontale mobiliteit
  = veranderen van beroep zonder van sociale status te
  veranderen

Hoe meten?

Twee manieren:

- Intragenerationele mobiliteit
= kijken naar sociale status die individu in loop van carrière verwerft

- Intergenerationele mobiliteit
= sociale status van ouders of grootouders vergelijken met die van
de kinderen of kleinkinderen
= “mobiliteit over generaties heen”

Vergelijkende mobiliteitsstudies moet je volgens mij echt niet kennen.
 Geen begrippen. (pag. 157)

• Gemiddeld inkomen arbeider aanzienlijk gestegen laatste eeuw
• Toegang tot consumptiegoederen is veralgemeend
  (Auto’s, wasmachines, telefoon, televisies, …verspreid over gehele bevolking)
• Hypothese van Bourgeoisificatie
  : hoe meer inkomen van arbeiders steeg, hoe meer hun levensstijl zou
  lijken op die van de middenklasse
  
  Onderzoek The Affluent Worker (John Goldthorpe)
   verwierp bourgeoisificatie-theorie
   houding arbeiders  houding bedienden
   arbeiders instrumentele houding: doen job enkel voor inkomen,
  repetitief en oninteressant werk, niet bij werk betrokken
   Ondanks gestegen inkomen zullen zij vrije tijd anders besteden dan
  bedienden
   Arbeiders ook minder aspiraties om sociale ladder op te klimmen

• Toch stratificatiestructuur aanzienlijk veranderd
   consumptiemaatschappij
   verschillen tussen consumpitestijlen doorkruisen verschillen tussen
  beroepen en klassen

• Relatief veel mensen beroepen waar geen handenarbeid aan te pas komt
• Horen al deze individuen dan tot de middenklasse?
  • Heel wat witteboord jobs zijn routine jobs geworden
    vergen weinig verantwoordelijkheid
     relatief weinig scholing
     ingevuld door vrouwen = feminisering
  • Heel wat witteboord jobs minder vaardigheden dan tevoren
     Bv. secretariaats- en klerkenwerk vergemakkelijkt door computers, tekstverwerkers en fotokopieermachines
    = deskilling
    
    
• Feminisering en deskilling hangen nauw samen
   Hoe meer bepaalde job geautomatiseerd wordt, hoe minder
  verantwoordelijkheid de uitoefening ervan vraagt, hoe meer vrouwen
  zulke jobs uitoefenen.
• Haver Braverman (Labour and Monopoly Capital)
  : voor de meeste routine witteboordjobs weinig vaardigheden nodig
  : toenemende proletarizering (onderscheid tussen blauwe boord jobs en
  witte boord jobs vervaagd)
• Meeste sociologen zijn het erover eens dat invoering nieuwe technologieën niet minder maar juist meer vaardigheden vereist

 Effect in twee richtingen: - sommige taken zijn geroutiniseerd
- andere taken vergen juist meer
vaardigheden

- Gordon Marshall onderzoek: 4% ondervraagden vond dat hun werk minder vaardigheden vereiste dan toen ze begonnen.
 Conclusie onderzoek: Witte boord werknemers hebben nog altijd
grotere autonomie bij beoefening van hun werk
dan de meeste handenarbeiders, en zij situeren
zichzelf nog altijd in ‘middenklasse’.

• Geen coherente klassecategorie meer
• 19eeuw : op grond van eigendom (land & kapitaal)
  Vandaag: land geen belangrijke machtsbron meer
• Economie wordt gedomineerd door grote ondernemingen die niet langer eigendom zijn van individuen
  = duizenden aandeelhouders!
• Ieder voor zich weinig invloed op beheer onderneming
• In zekere zin geen “upper class” meer
  
  
  • John Scott
    : hogere klasse is van gedaante veranderd, maar blijft bestaan
    : directeurs en ‘senior managers’ bezitten hun onderneming niet,
    maar zij zijn vaak wel in staat om heel wat aandelen te
    verwerven.

Het veranderende beroepssysteem

• In 1900 3/4^e van arbeidende bevolking arbeider
• Relatief weinig individuen in witte boord-jobs en vrije beroepen.
• Midden van eeuw aantal arbeiders slechts 2/3^evan de arbeidende bevolking
  • Automatisering van taken die arbeiders vroeger verrichten
  • Verplaatsing van heel wat industrie naar lage loonlanden

Effect:

® Arbeidersklasse krimpt in, middenklasse breidt uit

® Van hoofdzakelijk “arbeidersklasse-samenleving” naar grotendeels “middenklasse-samenleving”

- Maar!
Kleine nuancering: Stratificatie is in haar geheel gewijzigd. Gaat niet enkel om verschuiving van arbeiders naar middenklasse.