HET JODENDOM IN EUROPA

■ sinds 135 n.C.

« opstand Simon Bar Kochba neergeslagen door Romeinen

« joodse gemeenschappen leven in diaspora

« eerst rond Middellandse Zee/ later Oost- en West-Europa

« 2 grote groepen ontstaan

- Sefardische (Spaanse en Portugese)

- Asjkenazische (West-, Midden- en Oost-Europa)

■ 11^e – 12^e E

« Spanje: half miljoen joden (veel geleerden)

« goede contacten joden/moslims/soms christenen

« verandert als katholieke vorsten gebieden willen veroveren

■ 13^e – 15^e E

« pesterijen en vervolgingen

« 4^e Lateraans concilie (1215): gele lap + punthoed dragen

« krijgen schuld van de pest

« uit angst voor inquisitie à dopen

« 1492: Ferdinand II van Aragon & Isabella I van Castilië à verdrijvingsedict

• Einde aan 3 eeuwen poging tot convivencia
• Keuze: vluchten of dopen
• Nieuwe bekeerden = marranen (‘varken’)
• Inquisitie verplichtte soms om op straat varkensvlees te eten à als bewijs

■ 1648

« ME: Asjkenazische joden van Duitsland naar Polen

« gewelddadige Kozakkenopstand (nomadenstam uit Oekraïne olv Bogdan

Chmielnicki) tegen Poolse adel/landeigenaars/joden

■ 2^e helft 19^e E

« tsaristisch geïnspireerde pogroms en razzia’s

■ Holocaust

« heel wat joden weg uit Europa à maar nog groot deel in diaspora

« 1948: oprichting Israël