Oorzaken vernauwing leeftijdsgrenzen van de werkzame bevolking

1. De instelling van het ouderdomspensioen (65 jaar)
2. De verlenging van de duur van het schoollopen (14 jaar > 18 jaar)

Arbeidsparticipatie

• Mannen: Bleef schommelen rond 60% tot 70%
• Vrouwen: Halvering van de beroepsactieve vrouwen (30% tot 40%) door het huwelijk

Er ontstond een verkorting van de arbeidsduur (Zondagrust, 40-urenweek, betaalde vakantie, betaalde feestdagen), maar men moest wel harder en intenser werken

De triomf van de kostwinner

Succes van de 20^ste-eeuwse huismoeder als rolmodel verklaard door

• Economische wijzigingen bemoeilijkten de combinatie beroepsarbeid en huiselijke zorg
• Het stijgend loon van de man
• Politieke ingrepen
  - Ontmoedigingsbeleid voor de arbeidende vrouw Vb. Discriminerende mechanismen binnen de sociale zekerheid en de fiscaliteit
  - Geen werkloonuitkering voor de vrouw
  - Bestraffing als de partner van de vrouw werkloos is
• Gewijzigde maatschappelijke visie: Hoog opgeleide vrouwen bleven vaak noodgedwongen ongehuwd
• Het vrouwelijk huishoudelijk werk werd gevaloriseerd als een cruciale bijdrage tot de gezondheid en het welbehagen van de gezinsleden

Mythe van het gezinsloon = Niet in alle sociale milieus zou het gemiddelde loon van de echtgenoot toereikend geweest zijn om de nagestreefde levensstandaard te bereiken
> Vrouwen moesten een handje toesteken in de informele sector, maar dit was een teken van armoede

Niet-gehuwde vrouwen werkten in de dienstensector

Buitenlanders fungeren als schokdempers

Immigratiesamenleving = Ontstaan door de arbeidsnoden van het industriële België

West-Vlaamse vierhoek = Diksmuide, Roeselare, Ieper en Brugge
> De regio waaruit ieder jaar de trek naar Frankrijk werd ondernomen kromp in

Zware industrie = Zocht potentiële werknemers (laaggeschoold) in het buitenland
> Massaal beroep op arbeidsmigratie
> Vlaamse pendelaars waren goedkope oplossing voor de arbeidstekorten, maar missen loyaliteit

Staking (1932) = Waalse arbeiders eisten het ontslag van alle vreemdelingen
> Ook Vlaamse pendelaars waren vreemdelingen
> Overheid verplicht werkgevers om bij ontslag de buitenlander voorkeur te geven

Demografische veranderingen

• Levensverwachting stijgt door groeiende levensstandaard en de vooruitgang van de geneeskunde
• Gecontroleerde vruchtbaarheid werd veralgemeend waardoor de huwelijksleeftijd daalde
• Het huwelijk kende een heropleving
• Moralisering van de maatschappij met duidelijk afgelijnde rolmodellen
  > Vrouw = Huismoeder Man = Kostwinner

 20^ste eeuw liet de disruptieve omwenteling van de 19^de eeuw achter zich en leeft algemeen gelende morele codes na. Het intensief arbeidsmodel van de rijpe industriële maatschappij verving de extensieve arbeidsinzet van het vroege industriële kapitalisme