Zijn monopolies altijd slecht?

Er zijn uitzonderingen. Algemene regel: procompetitie. Monopolies proberen op te breken in meerdere bedrijven. Monopolies niet altijd slecht. Als je geen bescherming zou hebben voor kennis, is dat publiek goed, iedereen profiteert ervan. Je zal de inspanning niet leveren. Dus indien er baten zijn voor anderen voor uw activiteit, ga je je activiteit niet ontwikkelen tot op hoog niveau. Dus dat is het geval bij onderzoek, ontwikkeling en innovatie. Overheid zorgt voor patentwetgeving, niet oneindig, maar gedurende een bepaalde periode. Dat is iemand een monopolie geven gedurende een bepaalde periode. Bv ontwikkelen ve chemische identiteit kost enkele miljarden euro. Bedrijven doen dat niet als ze niet beschermd worden.

Het zou kunnen zijn dat een heel zware ziekte, dat bedrijven niet bereid zijn erin te investeren als ze niet beschermd zijn. 2e geval: wanneer je een common property hebt: goed dat van iedereen en van niemand is. Vissen in de zee: geen eigendomsrecht. Wel terr wateren: eigendomsrecht van staten.

Maar eigenlijk geen eigendomsrecht. Als je competitieve visserij toelaat, dan krijg je overbevissing, binnen kortste keren krijg je een visstock die zichzelf niet meer kan aanvullenuitputting van die goederen onder gemeen eigendomsrecht. In dat geval soms beter van 1 onderneming eigendomsrecht toe te staan. Meer beredeneerde exploitatie van die resource onder gemeen eigendomsrecht dan.

Andere uitzondering die veel voorkomt: natuurlijke monopolies Wat? Sector waar minimum-efficiënte schaal in vgl grootte vd markt zo groot is dat gemiddelde kosten dalen naarmate je meer

produceert. Dat zijn natuurlijke monopolies, alle netwerkbedrijven hebben zo‟n karakteristiek. Probleem daar: competitie gaat daar niet ontstaan, omdat de first mover (degene die eerst is in de sector) heeft altijd voordeel, die kan nieuwkomers wegconcurreren. Je gaat spontaan geen concurrentie hebben. Dan als je zelf zou zeggen: we breken natuurlijk monopolie op in meerdere bedrijven, dan daardoor gemiddelde kost van meerdere bedrijven veel hoger dan 1 bedrijf. Niet verstandig van 1 bedrijf met monopolie op te splitsen in meerdere, want kosten zijn groter.

Probleem als overheid als je een natuurlijk monopolie hebt en je doet niks, dan gaat zo‟n monopolie macht gebruiken, tarieven zetten die zeer hoog zijn en je krijgt klassieke nadelen van monopolie. Dus de vraag is: wat eraan doen als overheid? Vb: heel lage marginale kosten en dalende gemiddelde kosten.

Typische karakteristiek. Naarmate je meer produceert, minder kosten. Doe je niks, dan 2mil produceren en prijs afleiden uit vraagfunctie, dus verkopen tegen prijs van 20. Alle nadelen van monopolie als je er niks aan doet. Je kan denken: we gaan proberen competitie te stimuleren in die sector. Bij competitie is betalingsbereidheid = marginale kosten. Overheid zou kunnen zeggen: je verkoopt je output tegen marginale kosten.

Als je bedrijf dwingt te produceren tegen marginale kosten->vaste kosten zijn niet gedekt. Je kan subsidiëren voor vaste kosten, gebeurt bv bij openbaar vervoer-maatschappijen. Heel veel vd vaste kosten w gesubsidieerd door de overheid, typisch natuurlijk monopolie. Dat is 1 oplossing. 2e oplossing als overheid vaste kosten niet gaat subsidiëren (dan heb je neiging dat hetgeen gesubsidieerd wordt, er meer daarvan wordt gedaan)->prijzen tegen gemiddelde kosten is de oplossing. Tarieven komen dan overeen met de gemiddelde kosten. Je bent zeker dat men niet in winstmaximerende oplossing komt, maar een oplossing die meer aanvaardbaar is vanuit maatschappelijk oogpunt.