Item gefilterd op datum: december 2012

Def. Vooroordeel: een negatieve attitude tegenover een individu die uitsluitend gebaseerd is op diens lidmaatschap van een bepaalde groep

Groep kan echt bestaan(vb groep studenten TEW) maar ook alleen in het hoofd van iemand(vb nerds)

Bestaat uit drie componenten: cognitieve, emotionele en gedragsmatige -> meestal negatief

Er is groot verschil met discriminatie(=een negatieve actie die wordt ondernomen tgo een individu als gevolg van diens lidmaatschap van een bepaalde groep.

Drie belangrijke termen:

- In-group: de groep waarmee een individu zich conformeert

- Out-group: iedereen buiten de eigen identificatiegroep

- Sociale afstand: het gepercipieerde verschil of gelijkenis tss zichzelf en een andere persoon

Ingroepfavoritisme: neiging van leden van de groep om eigen leden van de groep superieur te beschouwen.

Onderzoek hiernaar: Er was een man aangevallen door groep jongeren. In 1 geval gaf men het slachtoffer de naam Aziz en in ander geval noemde men het slachtoffer Sander(namen omwisselen bij grafiek). Men vroeg aan krantenlezers om mate van zinloosheid te geven van het geweld. Als het Sander is dan vindt men het veel erger dan als de man Aziz noemde.

Elementaire sociale perceptie -> anders als vriend/vijand beschouwen

Warmte en competentie -> 2 universele dimensies van menselijke sociale cognitie

We maken onderscheid tussen mensen die we aardig vinden(warmte/betrouwbaarheid) en respecteren (competentie /efficiënte)

Warmte: vriendelijkheid, behulpzaamheid, oprechtheid, betrouwbaarheid en moraal

Competentie: kundigheid, intelligentie, vaardigheden, creativiteit en effectiviteit

Hiermee kunnen we mensen inschatten:

I. Hoge warmte, lage competentie
Mensen voelen medelijden, gaan hen actief proberen te helpen(ouderen, invaliden)

II. Hoge warme en hoge competentie
Vinden we aardig, bewonderen we, willen we mee omgaan(mensen met wie we ons identificeren, willen omgaan: filmsterren, sporthelden)

III. Lage warmte en lage competentie
Voelen minachting, willen we mijden, negeren, r(minderheidsgroepen, uitkeringstrekkers)

IV. Lage warmte en hoge competentie
Beschouwen we als bevoorrecht maar ook onaardig, we zijn er jaloers op(politici, advocaten, buitengewoon rijken

Als we denken over onszelf -> 2 andere criteria:

- Als we succes boeken wijten we dit aan interne factoren (ik ben erg goed in meerkeuzevragen)

- Als we falen -> externe factoren (docent stelde lastige vragen)

Deze neiging -> self-serving bias(=vertekend denken over jezelf: een attributiepatroon waarin je in geval van succes de nadruk legt op je eigen (dispositioneel) aandeel, maar in geval van mislukking enkel de situationele verklaringen(het L ambiksyndroom) ziet)

Reden: we willen geen gezichtsverlies lijden

Komt ook vooral voor in individualistische culturen

Als we gedrag van anderen proberen te verklaren, dan zoeken we bij voorkeur een verklaring in de persoon zelf(dispositionele verklaring) en ‘vergeten’ we factoren in de situatie(situationele verklaring), zeker als het gaat om negatief gedrag

Vb. als iemand plots hard remt met auto denken we eerder dat chauffeur maakte ipv dat hij bv moest remmen voor een hond op de weg.

Komt veel voor bij individualistische culturen(West Europa, VS), bij collectivistische samenlevingen is dit minder.

(zelf te merken binnen VS: komt meer voor bij kinderen grote steden dan op het platteland)

Hebben neiging om de acties/pech van anderen toe te schrijven aan persoonlijkheid(niet aan situationele factoren)
vb. we vinden daklozen vaak dom en lui ipv denken dat ze enorme pech hebben gehad

Waarom zijn soldaten loyaal aan het leger als ze tijdens trainingen zwaar afzien(roepen, schreeuwen, geen slaap, geen privacy)

Als we ervaring hebben waar ons gedrag botst met onze opvattingen/ overtuigen -> cognitieve dissonantie

Theorie: mensen die vrijwillig iets doen wat botst met hun opvattingen/normen -> komen in een bijzonder gemotiveerde psychische toestand(=cognitieve dissonantie)

Ze proberen dus een situatie in strijd met hun normen op te lossen op twee manieren:

- Gedrag veranderen
- Cognities veranderen

Samengevat: iemand die een tegenstrijdigheid ervaart tussen zijn cognities en zijn gedrag(dissonantie), reduceert het conflict door zin denken aan te passen aan zijn gedrag. (zie boek p544)

Verklaart veel:

- Waarom voelt een vrouw zich aangetrokken tot een man die haar mishandelt?

Door krachtige drang tot zelfrechtvaardiging gaat ze het slechte proberen te vergeten en focussen op het goede.

Zoals gezegd -> voelen aangetrokken tot knappe, nabije, openhartige mensen..

In realiteit zijn al onze vrienden/partner ongeveer hetzelfde als ons. Verklaring is de

Theorie van de verwachte waarde: De beslissing om wel of geen energie in een nieuwe vriendschap te steken wordt bepaald door de waarde die we aan een ander toe kennen(zoals bv fysieke aantrekkelijkheid, humor, interesses) tov verwacht dat de vriendschap inderdaad van de grond zal komen.

Verspillen geen tijd in relaties die bij voorbaat kansloos lijken

Vb steken onze energie in zo aantrekkelijk mogelijke mensen die ons ook aantrekkelijk vinden.

! Uitzondering: mensen met negatief zelfbeeld -> geneigd om relatie aan te gaan met mensen die dit zelfbeeld bevestigen

Mensen ->extreem competent zijn -> afstand houden want denken toch afgewezen te worden bij benadering

Deze 4 factoren verklaren veel maar er zijn uitzonderingen:
- Waarom voelt een vrouw zich aangetrokken tot een man die haar mishandelt?
- Waarom wil iemand lid worden van een vereniging als dat gepaard gaat met een vernederend inwijdingsritueel?

Zoals gezegd: goede relatie -> uitwisseling van voordelen(materieel & immaterieel)

Theorie: onderdeel van de theorie over sociaal leren -> de mensen die we het aardigst vinden zijn de mensen die ons een maximale beloning geven tegen minimale kosten

-> kosten en baten van een relatie overzien

4 factoren -> voorspellers van aantrekkingskracht/ontstaan relatie:

1) Nabijheid

Mensen met wie we nauwer contact hebben en die we vaker zien -> sneller bevriend

Als de aantrekkelijkheid gelijk is tussen twee mensen -> eerder bevriend met de meeste nabije(beloningen zijn gelijk maar kosten zijn lager)

2) Gelijkheid

Het principe van gelijkheid zegt dat we ons meer aangetrokken voelen tot mensen die op ons lijken, want de beloningen zijn groter.

Vb. meeste mensen trouwen met iemand die even oud is, men geraakt meestal bevriend met jongeren die zelfde politieke en religieuze ideeën hebben

Men is gelijk wat betreft normen, waarden, interesses, overtuigingen..

3) Jezelf laten zien

Jezelf laten zien in een relatie is het delen van persoonlijke informatie en gevoelens als deel van een proces dat enige tijd duurt en waarbij vertrouwen wordt ontwikkeld.

Vertrouwelijkheden delen is erg belonend.

Om deze fase te bereiken -> kost vel tijd

4) Fysieke aantrekkelijkheid

Mooi zijn is voordeel in wereld van relaties(knap zijn -> mensen kennen positieve eigenschappen aan je toe)

Zowel tussen mensen met hetzelfde geslacht en mensen met verschillend geslacht(maar mannen gevoeliger voor vrouwelijk schoon dan vrouwen)

Men is aangetrokken tot mensen met “gemiddelde” kenmerken(gemiddelde vorm/omvang)

Extreem knappe mensen -> negatief: mensen vinden ze ijdel/materialistisch qua levenshouding + extreem knap & verlegen: mensen beschouwen je als koel, onverschillig en superieur

Voelen ons aangetrokken tot mensen die iets te bieden hebben(cadeautjes geven, vriendelijk behandelen, instemmen, plezier…)

Maar niet als we gevoel hebben -> eigenbelang/hypocrisie

We willen ook relaties waar beide partijen beloningen ontvangen(ipv iemand die alleen neemt en niets geeft)