Item gefilterd op datum: december 2012

- socialisatie = iets geschikt maken voor sociale omgang, een individu vormen zodat het zijn steentje kan bijdragen aan de maatschappij

→ is niet slechts cultureel programmeren, is een actief proces waar men actief aan deelneemt

→ gaat je hele leven door

→ primaire socialisatie vs. secundaire socialisatie

- essentieel:

→ voor voortbestaan van de maatschappij: wordt met ieder nieuw lid ‘herbrond’

→ voor individu: leert vaardigheden en wordt een zelfbewust persoon met een eigen identiteit (dus individu krijgt pas zelfstandigheid en zelfbewustzijn dankzij de sociale processen waarvan ze deel uitmaken)

- begint al voordat het individu geboren is: geboorteplanning, abortus, …

- mens dankt alles aan de sociale omgeving waarin hij terecht komt

→ menselijk gedrag is aangeleerd

→ zelfs meest elementaire activiteiten

e.g. slapen

→ ook complexe gedragingen

e.g. groeten

- Het geval Genie: illustreert hoe essentieel sociale contacten zijn voor de ontwikkeling van een kind of wat van een mens zonder sociale contacten terecht komt p 63

- Enfants Sauvages:

→ menselijke mogelijkheden zijn zeer beperkt indien ze zich niet kunnen ontwikkelen tijdens een vroege socialisatieperiode

=> menselijkheid is GEEN biologische factor, maar een sociaal-culturele verworvenheid

=> mens is een sociaal wezen omdat de sociale omgeving hem vormt

- men ontleent zaken aan een andere cultuur dan de zijne

→ Deze zaken krijgen vaak een andere betekenis en worden zo ingepast in de eigen cultuur

→ voorbeeld: Cargo Cultures

- Murdock: er bestaan culturele universalia

= kenmerken die voorkomen in alle, of zo goed als alle culturen

→Bijvoorbeeld taal: grammaticaal ontwikkelde taal is typisch menselijk en komt

in elke cultuur voor

- Kritiek: biologisch fundament + binnen universalia grote verschillen

- spreken en schrijven:

→ Ontwikkeling van het schrift als één van de belangrijkste omwentelingen in de menselijke geschiedenis

→ Gesproken woord:

• beperkt tot specifieke contexten
• verhalen
• onaantastbaarheid
• wervende kracht

- Semiotiek en materiële cultuur:

→ Semiotisch systeem = systeem van niet-verbale culturele betekenissen

→ Studie bruikbaar voor vergelijking verschillende culturen (eg wijze waarop gebouwen in steden geordend zijn)

<-> materiële cultuur: voornamelijk bevrediging van fysieke behoeften

→ Classificeren van maatschappijen adhv hoe zijn hun fysieke behoeften bevredigen

- eigen gedragspatronen die vreemd lijken in de ogen van mensen met een andere culturele achtergrond

→ Iedere handeling die uit haar context beschreven wordt, lijkt vreemd

=> cultuur moet bestudeerd worden in termen van zijn eigen betekenissen en waarden

= cultuurrelativisme

• relatief cultuurrelativisme
• absoluut cultuurrelativisme

- etnocentrisme: waarden, normen, praktijken en denkbeelden uit een andere cultuur interpreteren in het licht van de waarden en normen van je eigen cultuur

- neutrale betekenis

= waarden en gedragsnormen verschillen van cultuur tot cultuur omdat de natuur ons niets oplegt

- tussen culturen en binnen culturen:

→ Binnen een cultuur zijn er gemeenschappelijke basiswaarden en veronderstellingen

= culturele uniformiteit in kleine maatschappijen

→ Geïndustrialiseerde maatschappijen: subculturen

- Emile Durkheim: instituties bestaan buiten het individu en leggen zich dwingend aan dat individu op

- Arnold Gehen: menselijke vroeggeboorte + instinctloos

→ Gevoelig voor invloeden van de omgeving omdat mens na zijn geboorte nog een groot deel van zijn biologische ontwikkeling moet doormaken

→ Nood aan stabiliteit en sociale institutiesom onze tekortkomingen te compenseren

- sociale instituties = cultureel gebonden gedragspatronen die aan het menselijk leven een stabiliteit geven die zijn biologische constitutie hem niet kan geven

→ Achtergrondfunctie: lossen problemen op nog voor deze zich voordoen

- historische oorsprong moeilijk achterhaalbaar + levensbelangrijke functie

- desinstitutionalisering: in moderne maatschappij is stabiliteit van instituties verzwakt

→ Onrust en onzekerheid want mens trekt alles in twijfel

- mensen hebben geen instincten

→ Instinct = aangeboren complex gedragspatroon

- mensen hebben wel:

→ Reflex: respons, evolutionair voordeel

→ Drift: noden van het lichaam die tot uiting komen onder de vorm van een fysiek gevoeld onbehagen of behoefte

- 2 mechanismen:

Genetische variatie:

= veranderingen in het genetisch materiaal die gunstig zijn voor de ontwikkeling van een soort treden op

Natuurlijke selectie:

= nakomelingen met betere genetische eigenschappen hebben meer overlevingskansen en nakomelingen zonder deze eigenschappen gaan verdrongen worden

- Mensen en apen

→ Huidige apen en mensen stammen af van primaten (soort die zich 70 miljoen jaar geleden ontwikkelde)

→ Culturele ontwikkeling was toen ook al een tijd bezig

=> co-evolutie

1. Gebruik van werktuigen en communicatievormen speelde een belangrijke rol in het biologisch evolutieproces

2. Biologische evolutie van de hominiden speelde rol in de culturele evolutie

- Sociobiologie

→ Wilson: verklaart sociaal gedrag door genetische factoren

→ Genetic pools: mensen gedragen zich onbewust op zo’n manier dat de kwaliteit van hun genenpool geoptimaliseerd wordt

= reproductieve strategie

→ Verschil in seksueel gedrag tussen mannen en vrouwen

= mannen: miljoenen spermatozoïden, willen nakomelingen verspreiden

= vrouwen: 1 eicel, zoeken bescherming van hun nakomelingen

- kritiek op de sociobiologie

→ Verscheidenheid en plasticiteit van mensen verdwijnt

→ Psychologische, sociale en culturele factoren spelen ook een rol

- Cultuur = al wat aangeleerd is en betekenis heeft voor mensen

1. Symbolen

→Al wat door de leden van een bepaalde groep als betekenisdragend wordt herkend

→ Typisch menselijk

→ Niet natuurlijk

2. Waarden

→Abstracte idealen of streefdoelen

→ Wat in een groep of een samenleving belangrijk wordt gevonden

3. Normen

→ Concretiseringen van waarden

→ Gedragsregels die je verondersteld wordt na te leven

4. Materiële goederen

→ Artificiële, door de mens vervaardigde objecten, natuurlijke voorwerpen en grondstoffen die in het handelen van de mens een betekenis krijgen

→ Materialisering van waarden

=> materiële cultuur: geheel van materiële voorwerpen die een belangrijke plaats innemen in het leven van een bepaalde groep of samenleving

=> verband tussen mentaliteit en materiële omgeving van de mens

- Cultuur en maatschappij:

→ Maatschappij: structuur van interrelaties dat individuen verbindt, zorgt voor stabiele sociale verhoudingen tussen individuen

→ Cultuur: manier van denken en handelen binnen die maatschappij

=> andere grondleggers: Emile Durkheim en Max Weber, Simmel, Park, Mead, Schütz