Item gefilterd op datum: december 2012

The Birth Process

Parturitie zijn de veranderingen die optreden in de baarmoeder en de cervix zo’n twee weken voor de geboorte. Het eerste stadium van de geboorte duurt bij het eerste kind een uur of twaalf, waarbij de weeën voor verwijding van de cervix zorgen. Het tweede stadium duurt ongeveer een uur en begint als het hoofdje door de cervix beweegt. Dit stadium eindigt als het kind helemaal geboren is. In het derde stadium vindt de nageboorte plaats.

De geboorte kan vaginaal plaatsvinden of via een keizersnede. Keizersneden worden toegepast bij foetale nood, excessief bloedverlies bij de moeder, een verkeerde ligging of een hoog geboortegewicht. Het aantal keizersneden neemt de laatste jaren toe.

Men kan er voor kiezen de bevalling onder anesthesie te laten geschieden. Deze medicijnen passeren echter de placenta en kunnen dus schadelijk zijn voor de foetus. Hiervoor is de natural childbirth methode ontwikkeld, een methode waarbij men ervan uit gaat dat de pijn grotendeels wordt veroorzaakt door angst en men via uitleg van de fysiologie van de geboorte de angst probeert te verminderen. Nog een methode was de prepared childbirth waarbij de moeder door middel van oefeningen en sociale steun de bevalling kan ondergaan. De meeste vrouwen ondergaan tegenwoordig anesthesie.

The Newborn Baby

De eerste vier weken naar de geboorte wordt de neonatale periode genoemd. het gemiddelde gewicht van een pasgeborene is 7,5 pond met een lengte van zo’n 50 cm. Baby’s verliezen de eerste dagen gewicht door verlies van vocht. Na de 5e dag komt dit gewicht er weer aan. Het hoofd kan wat misvormd zijn door de passage door de cervix, maar dit trekt altijd bij. Sommige baby’s zijn de eerste dagen erg harig door de Stuvia.com - De Marktplaats voor het Kopen en Verkopen van je Studiemateriaal lanugo, prenataal haar wat nog niet uitgevallen is. Pasgeborenen zijn de eerste dagen bedekt met vernix caseosa, een olieachtige substantie die beschermt tegen infecties.

Vier tot zes uur na de geboorte vind het grootste deel van de overgang plaats van uterus naar omgeving. Baby’s beginnen met ademen zodra ze in contact komen met lucht. Drie of vier dagen na geboorte kan neonatale icterus optreden als gevolg van een lever die nog niet goed op gang is gekomen. Dit trekt na enkele dagen weer bij.

Op een en vijf minuten na de geboorte worden de APGAR-score bepaald. Deze staat voor uiterlijk, hartslag, reflexen, spiertonus en ademhaling. Een APGAR score onder de zeven is een indicatie voor respiratoire ondersteuning. Onder de vier dient levensreddende behandeling te worden gestart. De neurologische staat van het kind wordt benaderd met de Brazelton Neonatal Behavioral Assessment

Scale. Het analyseert de motor organisatie, zoals activiteitsniveau; reflexen; veranderingen in bui; aandacht en interactie; en indicaties voor schade aan het CZS. Via de hielprik worden kinderen tevens getest op stofwisselingsziekten. Kinderen slapen veel (75%) in hun eerste maanden, maar worden ongeveer om de vier uur wakker. ’s Nachts slapen gebeurt meer naarmate een kind overdag actiever wordt. Slaapritmes en schema’s variëren per cultuur.

Survival and Health

De meeste baby’s worden gezond geboren, maar er kunnen veel verschillende complicaties optreden. Als eerste kan een geboortetrauma als gevolg van zuurstoftekort, infecties of verwonding optreden. Baby’s die postterme geboren worden hebben ook een hogere kans op geboortetrauma, omdat ze groter zijn en door het oud worden van de placenta minder goed gevoed worden in de baarmoeder. Een te laag geboortegewicht (minder dan 5,5 pond) is na geboortedefecten de hoofddoodsoorzaak van pasgeborenen. Een laag geboortegewicht kan komen doordat een kind preterm geboren is of doordat het te klein is voor zijn leeftijd. Vijftig procent van de preterme geboortes zijn geassocieerd met infecties in de baarmoeder. Andere oorzaken zijn maternale of foetale nood, bloedingen van de placenta en overrekken van de uterus. Factoren die voor een laag geboortegewicht kunnen zorgen zijn talrijk. Demografische factoren zoals een hoge of lage leeftijd en een lage SES kunnen een rol spelen. Medische factoren zoals eerste kind, meer dan vier kinderen, klein of dun zijn, miskramen in de voorgeschiedenis, zelf een laag geboortegewicht hebben en multipele miskramen spelen ook een rol. Prenataal gedrag en omgevingsfactoren zoals intoxicaties, onvoldoende voeding en veel stress hebben ook invloed. Als laatste zijn medische factoren geassocieerd met de zwangerschap van belang, zoals vaginaal bloedverlies en infectie.

De voornaamste behandeling voor baby’s met een laag geboortegewicht is de couveuse. Aanrakingen van de ouders helpen bij de groei en ontwikkeling van het kind. Preterme baby’s zijn alerter en wakkerder, slapen langer achter elkaar door en hebben langere perioden van REM-slaap. Het geven van surfactans bevorderd de overleving.

Ook op de lange termijn heeft vroeggeboorte invloed. Kinderen met een te laag geboortegewicht hebben een hoger risico op hart- en vaatziekten en diabetes type II. Kinderen met een zeer laag geboortegewicht tonen cognitieve deficiënties, met name in geheugen en denksnelheid. Kinderen met een extreem laag geboortegewicht zijn vaak kleiner dan leeftijdsgenoten en hebben vaker te kampen met neurologische en gedragsproblemen.

Doodgeboorte wordt gedefinieerd als dood na 24 weken zwangerschap en is verantwoordelijk voor meer dan de helft van perinatale dood. Waarschijnlijk speelt groeirestrictie een cruciale rol. De kans op doodgeboorte wordt groter als een vorig kind een te laag geboortegewicht had. Complicaties bij de geboorte kunnen teniet gedaan worden door een goede familieomgeving en gunstige omgevingsfactoren. In het infant health en development program was onderzocht of ondersteuning van kind en familie de cognitieve achterstand weg zou kunnen werken bij preterme baby’s met een te laag geboortegewicht. Dit bleek zo te zijn, maar zodra de steun wegviel rond de leeftijd van drie jaar, trad er weer achterstand op. Het Kauai onderzoek toonde aan dat omgevingsfactoren veel invloed kunnen hebben op de achterstand van kinderen met een laag geboortegewicht. Dit komt door zogenoemde protective factors zoals individuele eigenschappen zoals IQ en EQ, banden met minstens een familielid en beloningen in het leven die men een gevoel van waarde en controle geven. Tijdens de kindertijd heeft de thuisomgeving de belangrijkste rol. Op volwassen leeftijd zijn dit de individuele vaardigheden van de persoon.

In Nederland is de infant mortality rate 5 per 1000. Congenitale defecten zijn de hoofdboosdoener, gevolgd door een te laag geboortegewicht, SIDS en zwangerschapscomplicaties. Het risico op kindersterfte neemt toe bij jongens, oude of jonge moeders en een lage SES.

Er bestaan ook verschillen in cultuur wat kindersterfte betreft. Dit komt waarschijnlijk omdat minderheden er slechtere leefstijlen op na houden.

SIDS komt voor bij kinderen onder de een jaar die na grondig onderzoek op onverklaarbare wijze om het leven zijn gekomen. Slapen op de buik, prenatale blootstelling aan cafeïne en rook in de omgeving zijn predisponerende factoren. Ook een verhoogde spiegel van alfa-foetoproteine in het tweede trimester van de zwangerschap en genetische factoren spelen een rol. Er is een defect aan chemoreceptoren in de hersenstam aangetoond die ademhaling, hartslag en lichaamstemperatuur reguleren. Hierdoor draaien baby’s hun hoofd niet weg als ze onder de dekens hun eigen uitgeademde lucht inademen. Slapen op de buik remt de slikreflex. Men moet met name te zachte oppervlakken vermijden en zorgen dat het kind overdag genoeg op de buik kan liggen.

Ongelukken zijn ook een oorzaak van kindersterfte met in de top drie: vallen, schadelijke stoffen consumeren en brandwonden. Speciale aandacht verdient het shaken baby syndrome. Het is een vorm van mishandeling waarbij de baby stevig heen en weer wordt geschud, met als gevolg dat er intracerebrale bloedingen op kunnen treden. Aan de buitenkant valt vaak niets te zien, dus bij verdenking hierop is een

CT geïndiceerd.

Als laatste is vaccinatie belangrijk. Sommige idioten laten hun kinderen alleen niet vaccineren omdat ze denken dat het immuunsysteem niet zoveel vaccins aankan of dat het vaccin neurologische schade toe kan brengen.

Early Physical Development

De meeste groei vindt plaats tijdens de eerste drie jaar van het leven om dan geleidelijk aan af te zwakken. Tanden beginnen rond de leeftijd van 3-4 maanden door te komen en bij de leeftijd van drie jaar heeft een kind alle melktanden. Groei is naast genetische factoren ook grotendeels afhankelijk van het voedingspatroon.

Borstvoeding voor minstens 6 maanden wordt aanbevolen en is de beste voeding voor een baby, aangezien het met zeer veel voordelen voor de gezondheid gepaard gaat, zoals minder infecties, kleinere kans op leukemie en SIDS en betere cognitieve ontwikkeling. Borstvoeding moet alleen worden afgeraden als de moeder medicijnen neemt die overgedragen worden door moedermelk of als de moeder besmet is met HIV of actieve tuberculose.

Bij de geboorte wegen de hersenen 25% van wat ze uiteindelijk gaan wegen. Dit gewicht is 90% op driejarige leeftijd en compleet op zesjarige leeftijd. Bepaalde delen van de hersenen groeien op bepaalde momenten sneller dan andere delen. Groeispurten van de hersenen gaan gepaard met veranderingen in cognitie. Het ruggenmerg en de hersenstam hebben deze groeispurt bij de geboorte reeds voltooid. Het cerebellum groeit het snelst in het eerste levensjaar. Het cerebrum is verdeeld in twee helften. De specialisatie van de helften wordt lateralisatie genoemd. De helften worden gescheiden door het corpus callosum wat rond het tiende jaar zijn uiteindelijke grootte bereikt. De occipitale kwab is bij de geboorte al volgroeid, maar voor de frontale kwabben duurt dit nog vele jaren.

De hersenen bestaan uit gliacellen en neuronen. De toename van dendrieten en synapsen gedurende de eerste twee levensjaren zorgt voor groei van de hersenen. Pas na de geboorte gaan neuronen verbindingen vormen. Via het proces integratie raken neuronen verbonden met bepaalde spiergroepen en via differentiatie krijgen ze allen een andere functie. Als eerst vormt het brein meer neuronen dan nodig zijn.

Degenen die niet goed werken of niet gebruikt worden sterven af, dit om een efficiënt zenuwstelsel te ontwikkelen. Daar staat tegenover dat er ook weer nieuwe worden gevormd en dat de verbindingen versterkt worden. Myelinisatie van de verbindingen gebeurt door gliacellen. De tastpathways zijn als eerst gemyeliniseerd, nog voor de geboorte. Dat voor het gehoor duurt tot het vijfde levensjaar en dat voor zicht de eerste vijf maanden. Myelinisatie van de hippocampus kan doorgaan tot het zeventigste jaar. Myelinisatie is verantwoordelijk voor het verschijnen en verdwijnen van vroege reflexen.

Het brein wordt uiteindelijk gevormd door ervaring. De mobiliteit van de hersenen om zich aan te passen wordt plasticiteit genoemd. De mate van plasticiteit speelt waarschijnlijk een rol bij intelligentie. Te weinig input vanuit de omgeving kan leiden tot verminderde ontwikkeling. Het kan zelfs zo zijn dat helemaal geen input kan leiden tot het permanent uitschakelen van neuronen. Corrigerende invloeden kunnen helpen in geval van verwaarlozing van het brein op jongere leeftijd.

De tast en pijnzin zijn van alle zintuigen het eerst ontwikkeld. Bij 32 weken zwangerschap is het gehele lichaam gevoelig voor tast. Ook reuk en smaak zijn ontwikkeld als het kind de wereld in komt. Voorkeur voor bepaalde smaken is waarschijnlijk aangeboren. Afkeer van bitter bijvoorbeeld, omdat veel bittere stoffen giftig zijn. Ook het gehoor ontwikkelt zich al in utero. Dit gebeurt waarschijnlijk om na de geboorte de band tussen ouders en kind te versterken. Ook zijn ze na drie dagen al in staat nieuwe geluiden te onderscheiden van geluiden die reeds gehoord zijn.

Zicht is het slechtst ontwikkelt bij de geboorte. Ogen van pasgeborenen zijn kleiner dan die van volwassenen en de retina en N.II zijn beide nog onderontwikkeld. Perifeer zicht is gering. Het vermogen voorwerpen te volgen neemt snel toe de eerste maanden. Na vier maanden kunnen rood, groen, geel en blauw onderscheiden worden. Zicht bij de geboorte is 20/400 en bereikt 20/20 na een maand of acht.

Binoculair enkelzien ontwikkelt zich pas rond vijf maanden.

De ontwikkeling van motorische vaardigheden wordt gevolgd door middel van mijlpalen. Motorische vaardigheden volgen handelingssystemen: ze gaan van steeds grover, naar steeds fijner en complexer. De Denver Developmental Screening Test wordt gebruikt om vooruitgang van 1 maand tot 6 jaar te testen. De test wordt onderverdeeld in grove en fijne motorische vaardigheden. Motorische ontwikkeling van het hoofd komt het eerst tot stand. Bij de geboorte kan het kind het hoofd naar links en rechts draaien. Pas rond vier maanden is het in staat het hoofd helemaal op te tillen.

Controle over de handen verloopt in stappen. Na een maand of drie kan een kind een middelgroot voorwerp vastgrijpen, maar heeft het nog moeite met kleine voorwerpen. Na 7-11 maanden ontwikkelt zich de pincetgreep.

Na drie maanden kan een kind omrollen. Kruipen ontstaat na 6-10 maanden waardoor een hele nieuwe periode van verkennen aanbreekt. Staan gebeurt rond 7 maanden. Lopen rond het eerste jaar. Kinderen in walkers stoppen vertraagt hun motorische ontwikkeling.

Motorische ontwikkeling vindt niet slechts plaats door groei van de hersenen. Ook de omgeving speelt een belangrijke rol. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de loopreflex in de eerste vier levensmaanden. Deze wordt uitgelokt als de omstandigheden er juist voor zijn (in water houden, rechtop laten staan). Belangrijk bij de ontwikkeling is dus de motivatie van het kind iets te doen in combinatie met de fysieke beperkingen.

De invloed vanuit de omgeving kan mede verklaren waarom het ene kind sneller bepaalde mijlpalen bereikt dan het andere. Perceptie en motorische ontwikkeling versterken elkaar. Volgens de ecologische theorie van perceptie zijn motorische en waarnemende vaardigheden onderdeel van een systeem dat gedrag in verschillende contexten kan beïnvloeden. Het draait in feite allemaal om affordances: het passen van fysieke eigenschappen in een bepaalde omgeving of situatie. Het is afhankelijk van de houding die het kind neemt. Als een kind leer kruipen op een schuine ondergrond, moet het dit weer helemaal opnieuw leren als het leert lopen.

Motorische ontwikkeling is ook deels afhankelijk van cultuur. In sommige culturen wordt motorische ontwikkeling aangemoedigd, terwijl in andere culturen het kind kort gehouden wordt, maar later wel volledig tot ontwikkeling komt.

Conceiving New Life

Monozygote tweelingen kunnen ondanks dat ze genetisch identiek zijn, verschillen in temperament (vatbaarheid of de manier waarop in bepaalde situaties gereageerd wordt). De een kan bijvoorbeeld links zijn terwijl de ander rechts is.

Mechanisms of Heredity

Multifactoriele transmissie speelt met name een rol bij het tot uiting komen van eigenschappen. Dit betekent dat zowel genen als omgevingsfactoren een rol spelen.

Bij genetic imprinting worden bepaalde allelen van de moeder of van de vader uitgeschakeld, wat kan leiden tot verschillende ziektebeelden als de imprinting verstoord raakt. Het gen van de ene ouder kan voor een ander ziektebeeld zorgen dat exact hetzelfde gen van de andere ouder. Nature and Nurture: Influences of Heredity and Environment

Gedragsgenetica is de kwantitatieve wetenschap die zich bezighoudt met het bepalen van in welke mate genen en in welke mate omgeving een rol spelen.

Heritability is een statistische maat voor de mate van erfelijkheid van een eigenschap en kan variëren tussen 0 tot 1. Om heritability te kunnen bepalen doet men onderzoek naar families, adoptie en tweelingen.

Monozygote tweelingen zijn concordanter dan dizygote tweelingen. Dit wil zeggen dat ze een sterke neiging hebben dezelfde erfelijke eigenschappen te bevatten. Concordance kan ook variëren tussen 0 en 1.

Erfelijkheid en omgeving werken in feite samen. Dit kan onder andere uitgedrukt worden in de reaction range, de potentiële variabiliteit die een erfelijke eigenschap heeft door invloed van omgevingsfactoren. De soort erfelijke eigenschap heeft invloed op de breedte van de range. Kanalisatie is de term die gebruik wordt voor de limiet die erfelijke eigenschappen stellen aan omgevingsfactoren. Hoe gunstig sommige omgevingsfactoren immers ook zijn, de invloed van omgeving op bepaalde eigenschappen, zoals kleur van de ogen, kan zeer gering zijn.

De genotype-omgeving interactie wijst op variatie in fenotype terwijl het genotype hetzelfde is door toedoen van omgevingsfactoren.

De genotype-omgeving correlatie stelt dat genen met corresponderende omgevingsfactoren elkaar kunnen versterken. Dit kan op drie manieren. Via de passieve manier wordt een kind met muzikaal talent blootgesteld aan muziek door muzikale ouders. Dit is passief omdat het kind er geen controle over heeft.

Als tweede reageren volwassenen verschillend op kinderen met een verschillend genotype. Als een kind aan lijkt te geven dat het geïnteresseerd is in muziek zullen de ouders sneller het kind op muziekles laten gaan. Via de actieve manier zoekt het kind zelf een omgeving op dat bij zijn genotype past. Dit wordt nichepicking genoemd.

Het feit dat kinderen in dezelfde familie van elkaar verschillen ondanks dezelfde genen wordt veroorzaakt door non-shared environment effecten. Buitenshuis verkeerd ieder kind immers in een andere omgeving en zal zich ook anders ontwikkelen. Bovendien leiden de genetische repertoires van kinderen ertoe dat ouders zich tegen het ene kind anders gedragen dan tegen het andere.

Er zijn veel zaken die zowel door nature als nurture beïnvloedt worden. Een ervan is obesitas. Bepaalde genen beïnvloeden de eetlust, maar het eetpatroon van ouders speelt ook een grote rol. Intelligentie is voor ongeveer 50% erfelijk en voor de rest omgevingsbepaald. De erfelijkheid speelt in de adolescentie een grotere rol, omdat kinderen gaan niche picken. Op de kinderleeftijd speelt de omgeving een grotere rol. Persoonlijkheid is voor 40-50% erfelijk. Temperament is grotendeels erfelijk wat te zien is aan de grote overeenkomsten tussen gescheiden monozygote tweelingen en het feit dat dit constant blijft gedurende het leven.

Er zijn ook veel psychopathologische aandoeningen die erfelijke componenten bevatten. Schizofrenie is 63- 85% erfelijk, maar omgevingsfactoren, zoals griep tijdens de zwangerschap, een oude vader of ondervoeding tijdens de zwangerschap spelen zeker een rol. Autisme is een andere aandoening met een sterke erfelijke component, maar ook dit wordt mede veroorzaakt door omgevingsfactoren, zoals ouders op hoge leeftijd, keizersnedes, eerste geboorte, enz.

Prenatal Development

Volgens het cephalocaudale principe ontwikkelt een embryo zich van hoofd tot tenen en volgens het proximodistale principe van het centrum naar buiten. Prenatale ontwikkeling vindt plaats in drie stadia. Het germinale stadium loopt tot twee weken na bevruchting. Na bevruchting ondergaat de zygote klievingsdelingen om na 4 dagen uit 64 cellen te bestaan. Tegelijkertijd beweegt het via de eileider naar de baarmoeder, waarna de zygote in een blastocyste (met vloeistof gevulde bol) veranderd. Slecht 10-20% van de blastocysten weten zich in te nestelen. Cellen aan een kant van de blastocyste komen samen om de embryonale schijf te vormen. Deze bestaat uit endoderm (interne organen), ectoderm (buitenste lagen) en mesoderm (spieren, skelet en bloedvaten). Andere delen van de blastocyste vormen de amnionholte en het chorion, de placenta en de navelstreng.

Na twee weken breekt het embryonale stadium aan waar snelle ontwikkeling van interne organen plaatsvindt. Het embryo is nu ook het vatbaarst voor schadelijke invloeden. Vijftig procent van de zwangerschappen eindigt in spontane abortus, maar een groot deel van de vrouwen weten op dat moment nog niet eens dat ze zwanger zijn. Mannen ondergaan vaker spontane abortus dan vrouwen, wat de overmatige bevruchting door Y-zaadcellen (125 y tegen 100 x) weer compenseert. Het foetale stadium wordt geïnduceerd door verschijnen van de eerste botcellen, na ongeveer acht weken.

In dit stadium vind met name groei plaats, alsmede verdere ontwikkeling van de organen. Mannelijke foetussen zijn actiever dan vrouwelijke. Foetussen lijken zich zaken te kunnen herinneren. Pasgeboren baby’s reageren sterker op de stem van hun moeder dan op die van andere vrouwen.

De omgeving kan veel teratogene invloeden bieden. Als eerste dient de voeding en het gewicht van de moeder aandacht. Zwangeren hebben zo’n 300-500 calorieen extra per dag nodig en dienen minstens tien kilo aan te komen om de kans op een gezonde baby te vergroten. Ondervoeding tijdens de zwangerschap kan ook voor problemen later in het leven zorgen. Ook moet ervoor gezorgd worden dat de zwangere genoeg vitaminen binnen krijgt.

Milde lichamelijke inspanning is goed voor de zwangere vrouw. Men moet het alleen niet gaan overdrijven en lange werktijden en veel stress zien te vermijden om vroeggeboorte te voorkomen. Er zijn zeer veel stoffen die de foetus kunnen beschadigen. Het grootste probleem vormen medicijnen.

Er zijn een stuk of 30 waarvan bekend is dat ze teratogeen zijn en vele anderen waarvan dit onbekend is. Medicatie zou slechts ingenomen mogen worden als dit essentieel is voor de gezondheid van de moeder. Alcohol drinken tijdens de zwangerschap kan leiden tot het foetaal alcohol syndroom, wat gekenmerkt wordt door groeistoornissen, malformaties en stoornissen aan het centrale zenuwstelsel wat leidt tot gedragsproblemen en mentale retardatie. Kinderen die ontsnappen aan het FAS hebben een hogere kans op alcoholverslaving op latere leeftijd en zullen sneller delinquent gedrag vertonen.

Roken is uiteraard ook slecht. Het leidt met name tot een laag geboortegewicht en groeiretardatie. Op latere leeftijd kan het tot verslavingsdrang leiden. Cafeïne is niet schadelijk gebleken voor de foetus, mits dit aantal onder de vier koppen koffie per dag blijft. Daarboven neemt het risico op SIDS op de zuigelingenleeftijd dramatisch toe. Over marihuanagebruik is relatief weinig bekend, maar het kan waarschijnlijk leiden tot laag geboortegewicht, ontwenningsverschijnselen en verhoogd risico op aandachtstoornissen. Cocaïnegebruik wordt geassocieerd met preterme bevalling, laag geboortegewicht, klein hoofd en verminderde neurologische ontwikkeling, maar dit kan ook komen door de slechte omgeving waarin deze kinderen opgroeien.

HIV en andere infecties dienen voorkomen en direct behandeld te worden, aangezien de foetus voor een aantal infecties zeer vatbaar is. Het hebben van veel stress maakt het kind vatbaarder voor allerlei psychologische problemen op latere leeftijd. Een klein beetje stress kan gunstig uitpakken bij de ontwikkeling van het brein van de foetus. Ook leeftijd is een risicofactor. Te oude of te jonge mensen hebben verhoogde kans op complicaties bij de foetus of bevalling. Omgevingsfactoren als luchtvervuiling, vervuiling van oppervlakte water en het eten van vis daaruit en straling zijn allen ook zeer schadelijk.

Ook omgevingsfactoren die van invloed zijn op mannen kunnen bijdragen aan malformaties. Lood, marihuana, tabak, alcohol, straling en pesticiden zorgen allen voor een lagere kwaliteit van het sperma.

Cocaïne zorgt voor defecten doordat het aan het sperma vast blijft zitten en meelift met de bevruchting.

Ook een vader op oudere leeftijd zorgt voor een verhoogd risico op (zeldzame) defecten.

Basic Theoretical Issues Een theorie is een set van logisch gerelateerde concepter die data kunnen organiseren, verklaren en voorspellen. Hypotheses komen voort uit theorieën en zijn mogelijke verklaringen voor bepaalde verschijnselen die gebruikt worden om de uitkomst van onderzoek te voorspellen.

Lockes ideeën hebben tot het mechanistische wereldbeeld geleid. Dit beeld ziet de ontwikkeling als een serie passieve, voorspelbare reacties op stimuli. Het is gefocust op externe factoren. Rousseaus ideeën hebben geleid tot het organische wereldbeeld. Dit ziet de ontwikkeling als intern geïnitieerd bij een actief organisme. Het is niet slechts een reactie. Omgevingsfactoren zorgen in dit model niet voor ontwikkelin, maar kunnen het slechts versnellen of vertragen. Mechanisten zien ontwikkeling als een continu kwantitatief proces, waarbij een persoon meer van een bepaald gedrag gaat vertonen. Organisten zien ontwikkeling als een proces dat in fasen verloopt en zijn dus meer kwalitatief gefocust.

Theoretical Perspectives

Er zijn vijf theoretische perspectieven wat ontwikkeling betreft. De eerste is het psychoanalytische perspectief, wat stoelt op het concept dat ontwikkeling gevormd wordt door onbewuste processen.

De psychoanalyse probeert mensen inzicht te geven in deze onbewuste processen. Freud was de grondlegger van de psychoanalyse. Hij stelde dat de persoonlijkheid uit drie delen bestond. Het id is de drive die naar onmiddellijke vervulling van behoeften streeft. Het ego belichaamt het vermogen te redeneren en is telkens bezig op realistische wijze aan de behoeften van het id te voldoen. Het superego behelst het bewustzijn en het waardensysteem. Het ego is in feite een brug tussen het id en het superego.

Freud stelde tevens dat ontwikkeling plaatsvindt door onbewuste conflicten tussen het id en geciviliseerd leven. Deze conflicten vinden plaats in de vijf stadia van psychoseksuele ontwikkeling. Het eerste stadium is het orale stadium, waarbij plezier met name wordt verkregen via voeden. Het anale stadium is gefocust op ontlasten en de opluchting die daarmee gepaard gaat. In het fallus stadium voelt het kind zich seksueel aangetrokken tot een van de ouders, terwijl het de andere ouder als rivaal gaat zien (Oedipus en

Electra complexes). In de latency fase identificeren kinderen zich juist met de rivaliserende ouder en breekt een periode van seksuele kalmte aan. In de genitale stage komen de seksuele lusten weer naar boven in de vorm van sociaal aanvaardbare heteroseksuele contacten. Erik Erikson ging nog een stapje verder en voegde ook maatschappelijke factoren toe aan het ontwikkelingsmodel. Van hem is psychosociale ontwikkelingsmodel, wat bestaat uit acht stadia.

Het focust meer op sociale en culturele factoren en op ontwikkeling na de adolescentie. Het leerperspectief stelt dat ontwikkeling ontstaat als gevolg van ervaring en aanpassing aan de omgeving.

Ontwikkeling wordt als continu gezien. Er zijn twee belangrijke leertheorieën. De eerste, het behaviorisme, is een mechanistische theorie. Het beschrijft geobserveerd gedrag als een voorspelbare reactie door ervaring en focust zich met name op geassocieerd leren, waarvan klassiek en operant conditioneren voorbeelden zijn. De tweede is de social learning theorie. Deze stelt dat gedrag wordt aangeleerd door anderen te observeren en te imiteren (observationeel leren). Of iemand geïmiteerd wordt of niet, hangt af van de waarden van het kind. De sociaal-cognitieve theorie gaat nog een stap verder en legt de nadruk op cognitieve processen als men observeert. Meerdere mensen kunnen geïmiteerd worden waarna al het geleerde door cognitieve processen samengevoegd kan worden tot iets totaal nieuws. Ook de ontwikkeling van self-efficacy, het vertrouwen dat men een klus wel kan klaren, ontwikkelt zich op deze manier.

Het derde perspectief is het cognitieve perspectief. Volgens dit perspectief staan gedachteprocessen centraal bij de ontwikkeling. Piaget is ontwikkelaar van de cognitive stages theorie. Volgens deze theorie gaan kinderen door vier cognitieve stadia op hun reis naar volwassenheid. Cognitieve groei gebeurt dan door drie processen. Door organisatie kan men steeds complexere cognitieve schemes vormen.

Adaptatie is het proces waarin kinderen nieuwe informatie verwerken met betrekking tot wat ze al weten. Dit kan gaan via assimilatie, waarbij de nieuwe informatie wordt opgenomen, of accommodatie, waarbij bestaande informatie aangepast wordt om te stroken met de nieuwe informatie. Equibrilatie is het streven naar een continu evenwicht. Assimilatie en accommodatie worden gebruikt om dit evenwicht te handhaven. Vygostsky was de ontwikkelaar van de socioculturele theorie. Net als Piaget benadrukt hij de interactie met de omgeving, maar stelt dat kinderen met name leren door sociale interactie. Kinderen verkrijgen cognitieve vaardigheden door deel te nemen aan een bepaalde cultuur. Volwassenen en ouderen kinderen dienen het kind eerst te helpen bij nieuwe bezigheden voor het deze zelfstandig kan.

De information-processing approach benaderd de cognitieve ontwikkeling door mentale processen te analyseren en observeren die begaan zijn met het verwerken van informatie. Computermodellen zijn ontwikkeld om deze ontwikkeling weer te geven. De ontwikkeling is volgens deze benadering continu.

Het vierde perspectief is evolutionair en sociobiologisch. Er wordt voorbij het gedrag gekeken naar het evolutionair nut van het gedrag. Ethologie is de studie naar onderscheidende adaptieve gedragingen van soorten die geëvolueerd zijn om de overleving van de soort te bevorderen. De evolutionaire psychologie houdt zich bezig met de principes van survival of the fittest.

Het vijfde perspectief is het contextuele perspectief, waarin het belangrijk is dat mensen in hun context gezien worden. Bronfenbrenners bioecologische theorie stelt dat ontwikkeling plaatsvindt via complexe tweezijdige interactie met de omgeving. Er zijn vijf contextuele systemen. Het microsysteem bevat alle activiteiten en rollen in een bepaalde setting, zoals de school, en bevat persoonlijke relaties. Het mesosysteem is een interactie tussen twee microsystemen, zoals de thuis en de schoolsituatie.

Het exosysteem is eveneens een interactie tussen twee microsystemen, maar dan zonder dat de persoon hier bij betrokken is. Het beïnvloedt dus op een indirecte manier. Het macrosysteem bestaat uit culturele factoren, zoals ideologieën en gewoonten. Het chronosysteem laat de mate van verandering en stabiliteit in het leven van een persoon zien. Veranderingen in de omgeving behoren tot het chronosysteem.

Research Methods

Er zijn twee manieren waarop men onderzoek doet. De eerste is de kwantitatieve manier, waarbij men objectief data kan meten. Met name zaken als hoe vaak en hoe veel worden onderzocht. Het is gebaseerd op de wetenschappelijke methode waarbij een probleem geïdentificeerd wordt, een hypothese gevormd wordt, data verzameld wordt, data geanalyseerd wordt, conclusies gevormd worden en de bevindingen verspreid worden. Kwalitatief onderzoek richt zich met name op subjectieve ervaringen, ideeën of gevoelens. Het is moeilijk hieruit conclusies te vormen. Kwalitatief onderzoek kan wel goed leiden tot kwantitatief onderzoek.

Er zijn een aantal manieren om data te verzamelen. Data kan verzameld worden via interviews en vragenlijsten die, al naar gelang de wensen van de onderzoeker, flexibel of gestructureerd kunnen zijn. Het is een makkelijke manier om informatie over een persoon te vergaren, maar informatie kan vergeten en verdraaid worden of er kan sprake zijn van sociaal wenselijk antwoorden.

Via observatie kan ook data verkregen worden. Dit kan zowel in real life als in het lab plaatsvinden. Het zorgt voor een goede beschrijving van gedrag en er is geen sprake van onnatuurlijke settings. Men kan hiermee echter niet verklaren waarom bepaald gedrag voorkomt en in het ergste geval is er ook nog sprake van observer bias.

Ook kan men via gedrag en performancemetingen data verkrijgen. Dit kan gaan via objectieve tests, zoals MRI scans of via meer subjectieve tests, zoals een intelligentietest. Deze dienen zowel valide als betrouwbaar te zijn en om dit te bereiken dienen de tests gestandaardiseerd te worden. Men beschrijft exact wat getest wordt door gebruik van een operationele definitie. Cognitieve neurowetenschappen bestuderen de link tussen cognitie/gedrag en neurale processen in de hersenen. Er zijn binnen wetenschappelijk onderzoek meerdere opzetten mogelijk. Bij een casestudy wordt slechts een individu gevolgd. Het creëert een gedetailleerd beeld van het gedrag en de ontwikkeling van deze persoon waaruit hypotheses voort kunnen komen, maar het is niet geschikt om oorzaak/gevolg aan te tonen en de resultaten zijn niet generaliseerbaar.

Bij etnografisch onderzoek wordt een hele cultuur onderzocht. Er wordt vaak gebruik gemaakt van participant observation waarbij de onderzoeker onder de mensen de betreffende cultuur gaat leven. Nadelen hiervan kunnen zijn dat er observer bias optreedt. Nog een vorm van onderzoek is correlationeel onderzoek waarbij twee variabelen worden vergeleken. Het zegt echter niks over causaliteit. Hiervoor wordt het experiment gebruikt. Hierbij is sprake van een hoge mate van controle waardoor het door anderen gereproduceerd kan worden. Binnen de ontwikkelingspsychologie krijgen bepaalde onderzoeksstrategieën de voorkeur. Als eerste is er het crosssectioneel onderzoek waarbij mensen in verschillende leeftijdscategorieën met elkaar vergeleken worden. Voordelen zijn dat het relatief makkelijk en goedkoop is en de data vrij snel verkregen kan worden. Nadelen zijn dat men niet weet of de ouderen groepen op jongere leeftijd dezelfde kwaliteiten zou hebben als de jongere groepen. Ook de tijd waarin men leeft op een bepaalde leeftijd speelt een rol als er sprake is geweest van cohorteffecten, zoals een oorlog. Bij longitudinaal onderzoek wordt een groep mensen gedurende lange tijd gevolgd. Dit kan leeftijdsgebonden veranderingen aan het licht brengen en cohorteffect spelen geen rol omdat iedereen van hetzelfde cohort is. Nadelen zijn dat het erg duur is en veel tijd kost. Bovendien kan er bias optreden in de resultaten door bekendheid met de testmethoden en doordat over het algemeen alleen de intelligentste personen aan het eind overblijven. Nog een nadeel is dat de resultaten alleen toepasbaar zijn op het eigen cohort. Een cohort dat vijf jaar later is geboren kan op de tests compleet anders scoren.

Om de nadelen van beide soorten onderzoek te elimineren kan sequentieel onderzoek uitgevoerd worden, waarbij zowel crosssectionele als longitudinale samples genomen worden. Het kost echter zeer veel tijd en moeite en de interpretatie van de resultaten is nogal ingewikkeld. Tot slot nog wat ethisch gezever over onderzoek. Er moet altijd sprake zijn van informed consent. Bij kinderen moet de ouders om consent gevraagd worden. Misleiding moet vermeden worden tenzij dit essentieel is voor de studie. De proefpersonen mag geen schade toegebracht worden en privacy moet zo min mogelijk geschonden worden. Bij ethische dilemma’s dienen onderzoekers drie principes in acht te nemen: het nut van de studie, respect voor deelnemers en rechtvaardigheid.

How the Study of Human Development Evolved

Human development is de wetenschappelijke studie van veranderingsprocessen gedurende het leven. Deze tak is ontstaan uit baby biographien, waarbij men de ontwikkeling van baby’s volgde, en groeide verder uit naarmate omstandigheden en begrip voor kinderen beter werden. Er wordt in human development vanuit gegaan dat ontwikkeling het hele leven lang duurt (life-span development). Het doel van human development is vierledig. Het houdt zich bezig met het beschrijven, verklaren, voorspellen en modificeren van gedrag.

The Study of Human Development: Basic Concepts

Er worden twee soorten veranderingen bestudeerd. Kwantitatieve verandering is verandering in hoeveelheden, zoals toename van de vocabulaire of toename van een bepaald soort gedrag. Kwalitatieve verandering is structurele of organisatorische verandering die moeilijk te voorspellen is, zoals het beginnen met praten of veranderen van carrière. Naast deze veranderingen zijn er ook factoren die stabiel blijven gedurende het leven.

Ontwikkeling vindt plaats in drie domeinen. Lichamelijke ontwikkeling bevat groei van het lichaam en de hersenen en het ontwikkelen van sensorische en motorische vaardigheden. Cognitieve ontwikkeling bevat mentale ontwikkeling, geheugen, leercapaciteit en aandacht. Psychosociale ontwikkeling bevat emoties, persoonlijkheid en sociale contacten. Het spreekt voor zich dat deze drie domeinen nauw met elkaar verbonden zijn.

Het verdelen van het leven in periodes is een social construction: een concept gevormd door ideeën die door veel mensen in een cultuur geaccepteerd worden. Het is dus in feite subjectief en kan dus per cultuur verschillen. Het leven kan in de Westerse cultuur onderverdeeld worden in acht perioden:

· Prenatale periode (verwekking tot geboorte).

· Zuigelingen- en kleuterleeftijd (geboorte tot drie jaar). Het vormen van banden met verzorgers.

· Vroege kindertijd (drie tot zes jaar). Ontwikkelen van zelfcontrole en interesse in andere kinderen.

· Late kindertijd (zes tot elf jaar). Controle over gedrag verschuift van ouder naar kind.

· Adolescentie (elf tot twintig jaar). Het zoeken naar een identiteit en het ontstaan van conflicten.

· Jonge volwassenheid (twintig tot veertig jaar). Vestigen van een eigen gezin en leefstijl.

· Middelbare leeftijd (veertig tot 65 jaar). Lichamelijke achteruitgang en uitdagingen zoeken in verandering.

· Oudere leeftijd (boven de 65 jaar). Verlies en het zoeken naar de betekenis van het leven.

Influences on Development

Ontwikkelingspsychologen zijn ook geïnteresseerd in normatieve ontwikkeling (karakteristieke ontwikkelingen die voor mensen in een bepaalde groep hetzelfde zijn) en individuele verschillen. Hierbij kijkt men ook graag naar het nature-nurture spectrum. Maturatie is het doorlopen van een ontwikkeling in lichamelijke veranderingen waardoor nieuwe vaardigheden aangeleerd kunnen worden, zoals lopen en praten. Deze veranderingen verschillen sterk op individueel niveau.

Van belang is ook de context waarin de ontwikkeling plaatsvindt. De belangrijkste context is de familie. Familie kan onderverdeeld worden in twee begrippen. De nucleaire familie bestaat uit twee generaties, (stief)ouders met (stief)kinderen, terwijl de extended familie bestaat uit alle familieleden die iemand heeft.

De cultuur bepaalt vaak voor welke samenlevingsvorm gekozen wordt binnen de familie.

Ook van belang is de SES, die vaak te maken heeft met hoe en in welke mate een kind zich ontwikkelt. Risicofactoren voor een slechte ontwikkeling zijn in meer of mindere mate vaak aanwezig in relatie tot SES. De sterkste factoren die de ontwikkeling in een buurt beïnvloeden zijn het gemiddelde inkomen en de aanwezigheid van goed geschoolde volwassenen. Cultuur en etniciteit hebben ook invloed. Een cultuur refereert naar de aangeleerde manier van leven van een groep of een maatschappij. Een etnische groepering is een groep die verbonden is door afkomst, religie, taal en/of nationaliteit, die bijdragen aan een gevoel van gedeelde identiteit.

De term race wordt vaak gebruikt binnen onderzoeken naar etniciteit, maar feit is dat er geen goede definitie van bestaat en het tevens niet goed valt te meten. Dit kan geïllustreerd worden aan de hand van een persoon met twee nationaliteiten, die zich de ene keer geïdentificeerd voelt met de ene nationaliteit en de andere keer met de andere. Veel minderheden accultureren ook: ze leren zich als het ware de cultuur van het gastland aan.

Als laatste is de historische context van belang. Leven in de ene tijd heeft andere gevolgen voor kinderen gehad dan leven in een andere tijd en kan effecten hebben op hun ontwikkeling.

Er zijn normatieve leeftijdsafhankelijke ontwikkelingen die vrijwel gelijk zijn voor mensen in een bepaalde leeftijdsgroep (menopauze, puberteit, huwelijk). Lichamelijke ontwikkelingen zijn vaak beter te voorspellen dan sociale ontwikkelingen. Normatieve geschiedenisafhankelijke ontwikkelingen hebben invloed op een historische generatie, een groep mensen die door een bepaalde gebeurtenis (Great

Depression) sterk beïnvloedt is in de ontwikkeling. Een historische generatie is wat anders dan een cohort: mensen die tegelijkertijd geboren zijn. Een historische generatie kan immers uit meerdere cohorts bestaan, maar niet ieder cohort is onderdeel van de historische generatie.

Niet normatieve invloeden hebben impact op individueel niveau. Het zijn normale gebeurtenissen die op vreemde tijdstippen in het leven voorkomen of vreemde gebeurtenissen.

Ook de timing van gebeurtenissen is van belang, met name bij processen als imprinting, waarbij er een kritieke periode is waarbij een organisme iets aan kan leren. Als de kritieke periode voorbij is, kan het mogelijk zijn dat een organisme de vaardigheid behorende bij deze periode nooit aan zal kunnen leren. Men kan overigens beter van sensitieve perioden spreken omdat veel aspecten van ontwikkeling plasticiteit tonen.

Baltes’s Lifespan Developmental Approach

De lifespan approach bestaat uit zes principes. De eerste is dat ontwikkeling levenslang is, waarbij iedere ontwikkelingsperiode de volgende beïnvloedt. Als tweede leidt ontwikkeling zowel tot winst als verlies, met name vanaf de adolescentie. Als derde vind er een verschuiving plaats gedurende het leven van de nature naar de nurture kant. Als vierde leidt ontwikkeling tot het anders aanwenden van middelen gedurende de verschillende perioden in het leven. Als vijfde is er sprake van plasticiteit in de ontwikkeling, maar ook dit kent grenzen. Als laatste wordt ontwikkeling beïnvloedt door historische en culturele context.`

De straf dient erop gericht te zijn de persoon weer in de maatschappij terug te laten keren.

De straf dient geëxecuteerd te worden door iemand die is toegerust voor de zaak.

Straffen dienen volgens het vooropgezette plan uitgevoerd te worden.

Er zijn vaak meerdere oorzaken, straffen dienen op deze verschillende factoren in te spelen (multimodaal)

Er moet een match zijn tussen dader en straf.

Straffen die niet inhaken op de criminogene behoeften zullen de drijfveren niet wegnemen en geen recidive kunnen voorkomen.