Item gefilterd op datum: december 2012

Sociologische canon = sociologisme: het klakkeloos nabouwen van de klassieke teksten met nauwelijks een meerwaarde in de hedendaagse theorieproductie.

Economisme: het opsluiten van de studie van de klassiekers in een historiserend specialisme dat verder geen uitstaans heeft met de contemporaine theorievorming.

Klassieke exegese: dit is een interpretatie van een tekst, in principe op basis van de intenties van de auteur, de tijdsomstandigheden en de ontstaansvoorwaarden.

=> Alle 3 onderscheiden zich van een effectief & efficiënt gebruik van de klassieke sociologie voor hedendaagse theorievorming.

Institutionaliseringproces: de vestiging van de sociologie als een maatschappelijk erkende en gesteunde wetenschappelijke discipline. Elementen van deze vestiging zijn het ontstaan van sociologische leerstoelen, faculteiten, studies, diploma’s, …

Sociologie: van een wetenschap met bijna alomvattende ambities naar het specialiseren in een beperkt aantal topics die nauw samenhingen met de ‘nieuwe’ industriële samenleving.

=> Mainstream sociologie: sociale problemen onderzoeken.
~ August Comte: historisch & dogmatische volgorde van wetenschappen
~ dilemma: hoge ambities vs. Academische plaatsje. => vluchten naar de sociale problemen.

2 vormen van onderzoek naar sociale verandering die ON-wetenschappelijk zijn:

1) monistische theorieën: gaan ervan uit dat de evolutie steeds in 1 richting gaat, zonder terugvallen, m.a.w. en vaste richting in proces van sociale verandering.

vb: economische groei steeds volgens vaststaand en lineair patroon (niet waar: zie economische crisis (2008).

2) monocausale verklaringen: 1 enkele factor verklaart het geheel van een veranderingsproces.

vb: economische vooruitgang is te danken aan innovatieve ondernemers

4 soorten theorieën over sociale verandering:

1) trendmatige theorieën: th. Die op zoek gaan naar algemene en +/- onomkeerbare evoluties in de samenleving(en).

~ Civilisatietheorie van Elias: een proces van sociale verandering dat over vele eeuwen

Economische Sociologie – academiejaar 2009-2010 heen liep, waarbij mensen in moderniserende samenlevingen steeds meer zichzelf leerden te beheersen (dwang => zelfbeheersing i.p.v. lijfstraffen)

~ Auguste Comte & 3 stadia van geestelijke evolutie: 1) theologische 2)metafysische 3) positieve stadium.

2) formele theorieën: gaan over de vorm van een veranderingsproces

~ cyclische & conjunctuurtheorieën. Ze handelen enkel over de vorm van verandering, in vaste vormen, in dezelfde opeenvolging.

3) wetmatige theorieën: deze kunnen geformuleerd worden als proposities van “als A dan B”.

~ wet van politieke mobilisatie

4) causale theorieën: concentreren zich op de oorzaken of factoren van het veranderingsproces.

Sociale constructie: Kern = ons handelen wordt bepaald door de dingen die we denken dat werkelijkheid zijn, i.f.v. wat wij denken wat werkelijkheid is.

-> Thomas-theorema: de werkelijkheid om ons heen wordt steeds door mensen gedefinieerd en geëvalueerd, vooraleer ze op een/andere manier aanleiding geven tot handelen.

-> mensen geven een betekenis aan situaties en die is per definitie meer dan de objectieve situatie

• Sociale constructie van het sociale: voortdurend, gelijktijdig proces opnemen (internalisering), ze vervolgens herbevestigen (externalisering), waardoor er een sociale werkelijkheid ontstaat die objectief is, buiten de mensen staat (objectivering), wat geen begin of einde kent.
• Sociale constructie van de materiële of fysieke werkelijkheid: wij kennen de werkelijkheid enkel via onze eigen definities ervan, niet op een rechtstreekse manier. We kunnen ons wel vergissen en fouten maken. Het mag duidelijk zijn dat de sociale constructie de materiële beperkingen van het zijn niet opheft.

Elke vorm van sociale constructie is relevant, omdat het gevolgen heeft voor het menselijk handelen. Kennis is dus een groot stuk afhankelijk van onze sociale constructie.

Methodologische aspect: de methode ligt niet vast, maar wordt opgelegd door het concrete onderzoek, doelstellingen en verklarende ambities (geldt voor sociologie).

Afhankelijk van de behoeften, kiest men een methode.

• Kwantitatieve methoden: gebruik maken van tellingen, statistische manipulaties en beschrijvingen om hypothesen te toetsen, niet diepgaand.

vb: gestandaardiseerde vragenlijst (enquête)

• Kwalitatieve methoden: leggen de nadruk op een inductieve houding tegen empirische materiaal, minder gestandaardiseerd.

vb: case-studies, diepte-interview, focusgroepen, …

Jongerengroep in opleiding, met betere achtergrond/toekomst. Hier verloopt alles formeel.

=> Self fulfilling prophecy: het gedrag bepaalt de latere positie van de jongeren in de samenleving.

Jongerenbende die zeer gestructureerd was (zeker t.o.v. nu);

De positie wordt bepaald door 2 belangrijke elementen:
1) Ingang van netwerk: via connecties
2) Leeftijd: sterke samenhang tussen leeftijd en positie (ouder = hoger, belangrijker)

Leiders zijn de communicatoren (eisen groep en samenleving).

- Inductie: is het formuleren van een theoretische conclusie op basis van empirische bevindingen.
- Deductie is het afleiden van empirische uitspraken of voorspelling uit een theorie.
- Economie => clean models => enkel theorieën.
- Sociologie => dirty hands => snelle omslag naar data, maar tijdrovend => veel onderzoek

Onderzoek van Whyte Street Corner Society sociale structuur van

Cornerville beschrijven

2 centrale kenmerken uit de moderne samenleving die de Holocaust mogelijk maakten:

1) Tuindercultuur: sterk gerationaliseerde visie op de toekomst, de wil om de wereld te beheersen volgens een model.

In het gras mogen geen bloemetjes staan
In het perk moeten er bloemetjes staan, en geen gras.
De Joden pasten zogezegd niet in de samenleving, zoals bloemetjes in gras.

2) efficiënte bureaucratie: bepaalde manier van organiseren die zeer doelmatig en doeltreffend is. Geweld is het meest efficiënt in dit geval.

vb: Ambtenaren hebben een job met veel arbeidsverdeling en hiërarchie. Een deeltje van de machine/papierhandel.

Deze dissociatie tussen moraal en doel 2 parallelle processen:

1. Doorgedreven functionele arbeidsverdeling: je ziet het effect niet van je eigen handelingen. Hierdoor kan 1 handeling verschillende doeleinden dienen.
2. vervanging van het morele door technische verantwoordelijkheden: van bureaucratie naar de personen die de handelingen uitvoeren waarvoor je de papieren in orde hebt gebracht.

=> dit is geen breuk, maar een versnelling & verdieping van bestaande evolutie. Vorm van Feedback.

Circulaire causaliteit: een verschijnsel B wordt veroorzaakt door A, maar heeft tegelijkertijd A als gevolg, zodat een soort van wederzijdse productie ontstaat, die versterkend werkt.

vb: FR & Ancien Régime: centralisatie staatsmacht => Franse Revoluti => nog meer centralisatie