• Devaluatie: vernietiging van waarde door sluiting bedrijven en werkloosheid.

• Macro-economisch management: overheidsingrijpen (Keynesiaans), bescherming (decommodificatie) van arbeid.

• Verschuiving van kapitaal in de tijd: naar voren halen van investeringen.

• Verschuiving van kapitaal in de ruimte: investeren in nieuwe gebieden, nieuwe markten ontsluiten: ruimtelijke dynamiek. Ruimtelijke dynamiek: Fasen van stabiliteit: "spatial fix"(David Harvey): match tussen productiewijze en plaats: vb. Katoenindustrie Manchester, autoindustrie Detroit, Philips Eindhoven, muziek Nashville. "spatial fix": Omvat ook institutionele omgeving, sociale praktijken en lokale cultuur (vb. mode in NYC: fashiontas, design school): "interlocking" ("accumulatieregime": lijkt op ecosysteem). Is altijd tijdelijk en spatial fix raakt achterhaald door dynamiek (vb Ruhrgebiet, Detroit, Wallonië). Nieuwe ronde van accumulatie: kapitaal naar "nieuwe"gebieden. Vb. ZO Azië, maar ook weer investeren in "oude"gebieden: bv. Noordoost Italië of de Pijp in Amsterdam (gentrification).

Marxisme stelt structuur van kapitalisme centraal. Structuren niet meteen zichtbaar in dagelijkse leven: "mental constructs". Abstraheren van werkelijkheid en beperken tot grote patronen.

Alfred Hirschmann: Het kapitalisme vreet haar eigen voorwaarde op. Betreft politieke en sociale consequenties.

• Streven naar winst.
• Accumulatie van kapitaal: toename van kapitaal (in de vorm van geld of een fiancieel isntrument) door steeds weer opnieuw te investeren.
• exploitatie van arbeid --> winst ontstaat doordat producten verkocht worden tegen hogere prijs dan productiekosten inclusief arbeid. Marx: Kapitalist: (bezit productiemiddelen) steekt winst (surpluswaarde) in zijn zak: accumulatie Arbeider: verkoopt arbeid tegen minimumloon - lonen blijven laag door reserve leger (armee) van arbeid. Minimumloon ligt waar het net genoeg is voor de arbeiders om zich te reproduceren.
• Markten als centrale allocatie mechanisme (maar kapitalisten zullen doorgaans alles doen om vrije marktwerking te ontlopen en monopolie te vestigen); onderscheid tusen vrije markten en kapitalisme.
• Streven naar commodificatie: het tot een verhandelbaar goed of commodity (Marx: Kaufware) maken en dus onderwerpen aan de logica van de markt. (vb: privatisering en liberalisering)

Cruciale stappen (proces verloopt in fasen):

• Grond wordt gecommodificeerd (einde feodalisme, na 1400).
• Arbeid wordt gecommodificeerd, er ontstaat een arbeidsmarkt (1400, 1750, 1800): mensen verkopen hun arbeid.

Commodificatie arbeid:

• Maakt complexere arbeidsverdeling mogelijk
• Maakt ook werkloosheid en het ontstaan van een Reserve Armee die de lonen drukt mogelijk.
• Inherente dynamiek: voortdurende verandering door streven naar accumulatie, creatieve destructie en regelmatig crisis door overaccumulatie en vraaguitval.

A. GESCHIEDENIS
1. DE HISTORISCHE BENADERING IS EEN METAJURIDISCHE BENADERING
- Metajuridica:
o metajuridische vakgebieden bestuderen het recht in de meest brede zin vanuit een multidisciplinaire invalshoek. De metajurist stapt uit het keurslijf van het rechts-wetenschappelijk paradigma. Typisch aan metajuridische vakken is hun hoge mate van interdisciplinariteit. De onderzoeker blijft er niet opgesloten in de juridische cocon, maar hij bekijkt het recht vanuit een andere wetenschap.
o Staat tegenover het positieve recht.
- Bv. Uitspraak i.v.m. echtscheiding.
- Het onderscheid “rechtelijk” (alle machten) en “rechteRlijk/gerechtelijk” (enkel rechterlijke macht).
- Historische Rechtsschule: Deze school ontstond in Duitsland onder impuls van Carl Friedrich von Savigny. Ze beschouwt het positieve recht als de resultante van een historische evolutie, het recht drukt de eigen Volksgeist uit en volgen dus niet het Romeins Recht.