Item gefilterd op datum: december 2012

1) De uitdagingen en aanpassingen van ontwikkeling zijn multidimensioneel, d.w.z. dat ze beïnvloedt worden door een ingewikkeld mix van biologische, psychologische en sociale factoren.

Hoe ouder je wordt hoe meer het fysieke, cognitieve en emotionele invloed gaat hebben op elkaar en hoe meer ze in elkaar gaan verstrengelen.
Elke aftakking is een weg die je inslaat, zoals bv. muziek, sport etc.

2) Ten tweede is de levensloopontwikkeling multidirectioneel (veelvormig)
Veelvormig heeft 2 betekenissen:

Niet altijd vooruitgang in alle domeinen
Bv. Goed in talen, maar dan minder goed in wiskunde

Vooruitgang en achteruitgang binnen hetzelfde domein
Bv. Het geheugen werkt minder goed (achteruitgang), maar je wordt toch beter in Duits doordat je daar bent geweest en je veel ervaring hebt opgedaan op vlak van die taal (vooruitgang).

Verschillende fasen in de ontwikkeling:
(zie boek pg. 8 voor uitleg bij elke fase!)

In elke fase komen veranderingen voor op vlak van 3 brede domeinen:
* Fysiek
* Cognitief Ze overlappen elkaar en werken op elkaar in
* Emotioneel en sociaal

De gemiddelde levensverwachting blijft stijgen. Onderzoekers zien ontwikkeling als een dynamisch systeem (= dynamische systeembenadering).
D.w.z. dat de ontwikkeling wordt gezien als een proces dat altijd verder gaat, zich uitstrekt van bevruchting tot dood, en vorm krijgt door een complex netwerk van biologische, psychologische en sociale invloeden.

• Belangrijke vertegenwoordiger hiervan is het levensloopperspectief:
  Ontwikkeling wordt hier gezien als:

• Levenslang
• Multidimensioneel en veelvormig
• Plastisch

Beïnvloed door vele krachten in interactie met elkaar

Erfelijkheid = aangeboren, biologische eigenschappen alle theorieën vinden beide belangrijk,
Omgeving = Fysische en sociale invloeden uit de omwereld maar klemtoon verschilt:

Sommige auteurs beklemtonen stabiliteit (= kinderen behouden hun relatieve positie)  ERFELIJKHEID

Vb. als kleuter ne vlotte prater en later een tettergat (stabiliteit door een vroege ervaring)

Andere auteurs beklemtonen plasticiteit (=verandering is mogelijk)  OMGEVING

Vb. als kleuter stil en verlegen maar later een even groot tettergat (mede door omgeving)

Vroeger: Aanhangers van stadiatheorieën; iedereen doorloopt zelfde sequentie van ontwikkeling

Nu: Meerdere vormen van ontwikkeling mogelijk door contexten (= unieke combinatie van
persoonlijke en omgevingskenmerken)
Bv.: een verlegen persoon ontwikkelt zich in een heel andere context dan heel sociale mensen die werkelijk op zoek gaan naar andere mensen.

(a) Continu
Volgers van deze theorie zien de ontwikkeling als een geleidelijk en continu proces. De individuen breiden geleidelijk een zelfde soort vaardigheden uit die er in het begin al waren.

(b) Discontinu

De ontwikkeling gebeurt stapsgewijs (in stadia *). Mensen veranderen snel als ze op een nieuw level staan en veranderen dan langzaam voor een tijdje. Bij elke nieuwe stap interpreteert en respondeert de persoon op een kwalitatieve andere manier (op) de wereld

* Stadia = kwalitatieve veranderingen in denken en doen, kenmerkend voor bepaalde perioden

Theorieën over ontwikkelingen:

• Een geordend geheel van uitspraken,
• Een samenhangend geheel van uitspraken,
• Beschrijft gedrag, Verklaart gedrag, Voorspelt gedrag.
• Theorie is een geordend en samenhangend geheel van uitspraken dat gedrag beschrijft, verklaart en voorspelt.

Theorieën zijn van groot belang:

(1) Ze geven richting en betekenis aan wat we zien, dus ze helpen ons begrijpen.

(2) Ze zijn een basis voor praktijk, zo weten we wat te doen.

(3) Ze geven ons de mogelijkheid tot wetenschappelijke bevestiging, ze hebben daar behoefte aan

Er zijn 3 basisvragen:

Ontwikkelingspsychologie ontwikkelt zich door gecombineerde inspanningen uit vele wetenschappen.

Ontwikkelingspsychologie heeft belang voor praktijk.

Ontwikkelingspsychologie is een wetenschap die stabiliteit en verandering wil begrijpen over de levensloop. (‘human development’)
Bv. stabiliteit: angstige kleuter wordt later een angstige puber