William van Ockham
- als je iets zonder hypothese kan verklaren, moet je dat ook doen
- gods bestaan kan je niet bewijzen, dat moet je geloven
- filosofie heeft niets met theologie te maken
- geen onnodige bewijzen zoeken
- scheiding tussen filosofie en theologie (ipv onderscheid bij Thomas)
=> rode draad tussen de verschillende beweringen: één grote reactie op Thomas
Verdere evolutie:
- verval van de scholastiek
- in het spoor van Ockham ; verwerpen metafysica en natuurwetenschappelijk onderzoek
- ook mystiek keert zich af v leer kerk op basis van persoonlijke ervaring
-> interesse spiritualiteit is sterk gedaalt
-> gevoel en emoties krijgen wél opnieuw een plaats , wat niet bij Thomas of Ockham was
- voor gewone volk was einde middeleeuwen een verwarrende periode met allerlei sekten
-> opstand tegen gezag v vorst en paus
-> religieus verzet verzet vd hervorming
-> intellectuele protest vd humanisten
- beïnvloedende factoren van deze trand was het beginnende handelskapitalisme en ontdekkingsreizen
=> uiteindelijk: ontstaan moderne filosofie
Moderne filosofie:
- veel minder aan kerkelijke dogma’s gebonden; vooral steun in ontwikkeling vd wetenschappen
- crisis van het gezag (keizer, paus) doordat burgerij macht ontwikkelt -> nieuwe kijk op de wereld
- evolutie van filsofie als aparte tak
- om tot te inzicht komen gaat met uitgaan van de rede, de ervaring
- de zinvraag verdwijnt een tijd, tot Kant
rationalisme: we komen tot waarheid door ons verstand, onze ratio (17de – 18de eeuw)
empirisme: zintuiglijke waarnemingen zijn basisinstrumenten
