Voor socrates; oerstof of ordenende principe

materialistisch, realistisch

Thales van Milete - ging verder dan toegepaste wetenschap

- als eerste vraag naar oerstof

- ijs, water, wolken -> alles uiteindelijk uit water

Anaximenes - oerstof: lucht

- water vloeibaar geworden lucht, vuur verfijnde lucht

Heraclitus - oerstof: vuur is sleutel tot geheim van heelal, verandert alles substanties

- oerstof niet meer zo belangerijk, vooral principe van voortdurende verandering; ‘zijn -> worden’

- ordenende principe = logos (het woord) ; het eeuwige verstand

ontwikkelt zich doorheen alle tegenstellingen
‘alles is voortdurend in verandering’

=> telkens een conflict -> nieuwe dingen uit ontstaan

- zin-zicht: wijsheid leren inzien en zich er naar schikken -> rust -> geluk

=> begin van dialectische denken (Hegel)

Parmenides - tegenbeweging van voortdurende verandering: zoektocht blijvende, eeuwigdurende principe

- verandering is slechts schijn en bedrog (slechts een opinie)

Heraclitus: dynamiek progressief

Parmenides: ontkenning dynamiek conservatief

Zeno van Elea - trachtte schijnbare verandering te ontmaskeren

(Achilles en de schildpad-> geen rekening met snelheid)

Turkije (Thales, Heraclitus): natuurwetenschappen, inductief, empirisch, ervaring, experimenteel

Zuid-Italië (Parmenides, Zeno): mathematice, deductief, rationalistisch, verwondering, veel minder experim.

Protagoras - sofisten, sceptische revolte tegen beide stromingen
- niet overtuigd van absolute tegenstellingen, mens in middelpunt

mens is maatstaf van alle dingen

- relativisme: absolute waarheid is een illusie, mensen verschillen

- techniek van het argumenteren (sofisten waren handige redenaars)