Belangrijkste filosofen SPA: Socrates, Plato (leerling van Soc.) en Aristoteles (leerling van Plato). Zij brachten epistemologie voort, de filosofie die onderzoekt naar de oorsprong, natuur, methoden en limieten van menselijke kennis.

Socrates zocht overal kennis, in het dagelijks leven, ondervroeg mensen. Hij vroeg; wat is de waarheid? Hij betwijfelde elke aanname, elke zekerheid. Een rationalistische aanpak.

De waarheid zit verborgen in de geest, een leraar moet deze waarheid blootleggen. Hij helpt alleen.

Uiteindelijk werden de mensen Socrates beu omdat hij de waarheden continu aanviel en werd ter dood veroordeeld.

Plato zag een verschil tussen wat wij waarnemen en wat hij noemde ‘Forms’ (= de eeuwige structuren die de wereld indelen). Sensaties zijn onstabiel, de Forms zijn ‘echt’ en eeuwig. Zijn voorbeeld: in een grot is iemand vastgebonden en die ziet de objecten die buiten bewegen alleen door de silhouetten van vlammen uit het vuur. De silhouetten zijn de sensaties en de objecten zijn Forms.

Plato accepteerde individuele verschillen en in The Republic beschreef hij een utopische samenleving met een oligarchisch systeem (degenen met het grootste vermogen tot redenering). Een nativistische houding. Deze verschillen meette hij door individuele verschillen tussen lichaamsdelen (hoofd = redenering, moed = borstkas, e.d.).

Aristotle in De memoria et reminiscentia zei hij dat geheugen voortkomt uit drie associatieve processen. Objecten, gebeurtenissen en mensen worden met elkaar geassocieerd op basis van gelijkheid, contrast en continuïteit. De sterkte van de associatie hangt af van de frequentie en eenvoud.

Hij was een empiricus, kennis word opgedaan door ervaringen. Aristoteles kwam met de metafoor van de geest als een leeg vel papier bij geboorte.

Verder bekend van de Theory of Causes:

1. Material cause: beschrijving waar het van gemaak tis
2. Formal cause: beschrijving van de essentie of vorm
3. Efficient cause: beschrijving hoe de essentie of vorm ontstaan is
4. Final cause: het beschrevene toekennen aan de maker

Aristoteles zag het leven als een ladder van creatie met verschillende gradaties: nutritive (plants), sensitive (animals) en rational (humans). Deze stelling is belangrijk geweest in o.a. Darwin’s Evolutie theorie.

Verder zei hij dat het hart het belangrijkste is van de mens. Dit komt voort uit het feit dat de Egyptenaren de geest plaatste in de romp en niet in het hoofd. Ook is het hart één van de eerste dingen die beweegt en een klap tegen het hoofd kun je van herstellen, die van het hart niet. De hersenen zijn er om het bloed koel te houden. Ook hij wordt een vader van de psychologie genoemd.

Na Aristoteles twee scholen voor psychologie belangrijk: Epicurians (doel van het leven is genieten van wat het leven te bieden heeft en het minimaliseren van lijden bij anderen) en de Stoic (een rationeel principe gidst het universum en iedereen moet deze ratio gebruiken om conflicten mee op te lossen). Passies en emoties moeten vermeden worden

Democritus bedacht dat atomen ons universum vormen. De menselijke geest was hier ook onderdeel van. De inhoud van de geest is een indeling van atomen (en dus van ervaring). Verder beschreef hij hoe atomen uitgezonden worden door objecten en dat deze stroom aan atomen afhankelijk zijn van de presentatie van het object. Pas sinds kort is deze theorie weer geaccepteerd sinds neuro wetenschappers het brein hebben onderzocht.

Zeno’s Paradoxes geven de onnauwkeurigheid van de zintuigen, vooral bij beweging. Bekendste paradox is Achilles en een schildpad die rennen. De schildpad krijgt een voorsprong op Achilles. Als Achilles de beginplaats van de schildpad bereikt is de schildpad al verder, Achilles haalt nooit de schildpad in. Beweging is volgend deze paradox onmogelijk, alleen de geest kent het begrip beweging. Moderne versie is het verlaten van de kamer; telkens leg je de helft van de afstand af naar de deur. ½ + ¼ + 1/8, etc., je bereikt nooit de deur