De ontdekking van de massa – de arbeidersmassa
19de eeuw breuk tussen elite en massa
De elite kijkt neer op de levenswijze van het proletariaat en de arbeiders werden meer als een gevaar beschouwd. T.o.v. het gewone volk nam de bourgeoisie een neerbuigende maar soms ook geamuseerde houding aan ~> boerenleven was tenminste oorspronkelijk. Maar t.o.v. de arbeider: morele veroordeling en angst => aan de levenswijze van de arbeiders viel niets idyllisch te bespeuren.
Ontdekking van een cultuurbedreigende kracht: de arbeidersmassa moest getemd en heropgevoed worden: in de fabriek, in de stedelijke publieke ruimtes en thuis. Disciplinering en moralisering staan centraal.
