toch herhaalde faillissementen v. private wisselaarsbanken + afwezigheid stedelijke banken
start specifieke ontwikkeling die zou leiden tot negociabiliteit[1] v. effecten & wisselbrieven
ME: enkel transferabele handelsdocumenten11 want geen garanties = vertrouwen nodig!
volstond niet meer na de handelsexpansie v.d. 1ste helft v.d. 16de eeuw à om ciculatie in algemeen milieu mogelijk te maken waren financiële/juridische garanties tegen niet – betaling nodig die in het document zelf vervat lagen à vereist grondige verandering bestaande handelswetgeving + vernieuwing financiële technieken
A’pen: wijziging wetteksten zodat juridische waarborgen v.d. houder v.e. handelsdocument officieel werden erkend à later ontstaan endossement[2] en discontokrediet[3] (= op directe manier voorbereiding v.h. moderne bankbiljet)
verdere ontwikkeling in A’pen belet door opstand tegen Spanje à elders verdergezet