Tussen Rome en Germaniëtot en met de tiende eeuw

De Oude Rijn werd in 47 n.C. de grens tussen het Romeinse Rijk en Germanië (een conglomeraat van stammen zonder overkoppelende instituties). In deze gebieden kwamen de autochtone Kelten en Germanen in contact met de heterogene Romeinse troepen en handelaars. Het gebied ten westen van de Schelde en de Boven-Maas behoorde tot de provincie Belgica secunda, ten oosten daarvan en tot aan de Beneden- en Midden-Rijn lag de provincie Germania prima.

De Germaanse migratiebewegingen bereiken hun hoogtepunt tussen de 3^e en 5^e eeuw. Ze holden de structuur van het rijk uit, en eerder verhuisde stammen (cf. Bataven) moesten instaan voor de grensverdediging. In onze geweste springen vooral de Franken in het oog. Zij vormen niet één stam, en tegen het einde van 3^e eeuwen worden ze geïncorporeerd in de Romeinse grensverdediging. Ze accultureerden, zeker toen ze nog meer zuidwaarts trokken.

De Saksen, afkomstig uit Noord-Duitsland, vestigden zich in Brittannië, maar ook aan de continentale kant van het Kanaal. De Friezen bewoonden het gebied ten noorden van de Rijn, maar soms wellicht ook zuidelijker, zoals in de 6^e eeuw, tot Antwerpen.