Openheid en afsluiting

De pestepidemieën zorgden voor een drastische herschikking van het vermogen. Naast geografische en sociale mobiliteit riepen ze ook sociale afsluiting op.

Adel

De adel is nooit dichtgemetseld:

- er is altijd een mogelijkheid tot opname van de mensendie dicht bij de levensstijl stonden.

- Adel en ridderschap sloten leden buiten omdat ze hun stand niet meer kunnen ophouden.

Stedelijke sfeer: paradox

- urbanisatie is eerder toe- dan afgenomen à gestage instroom van migranten in de steden.

- Neiging tot sluiting door de steeds verder gaande organisatie en reglementering van arbeid en productie.

Tendens in de late ME: sociale compartimentering en dat wat Max Weber de ‘statusgroepen’ noemt. Deze classificatiedrang gaat terug naar de 12^e eeuw.