Logo
Print deze pagina

de Bourgondiërs en de Spaans-Habsurgers

A. de lage landen bij de Noordzee

Verdrag van Verdun, 843, verdeling rijk Karel de Grote onder zijn kleinkinderen:

  • Lodewijk de Duitser: Oost-Frankenland
  • Karel de Kale: West-Frankenland
  • Lotharius: Middenrijk (vlug verdwenen)

Vorstendommetjes: onder invloedssfeer Frankrijk of Heilig Roomse Rijk

B. Bourgondische hertogen en de Nederlanden

Lodewijk van Male

  • graaf van Vlaanderen
  • graaf van Artesië, Vrijgraafschap Bourgondië, Franche-Comté

Margareta Van Male

  • gehuwd met broer van Franse koning: Filips de Stoute
  • zet van Franse koning om macht te krijgen

Filips de Stoute

  • hertogn van Bourgondië
  • erft gebieden van zijn vrouw
  • krijgt Frans-Vlaanderen van zijn broer (Franse koning)
  • opereerde los van zijn broer, wou eigen staat

Filips de Goede

  • aanvang vereniging Nederlandse gewesten
  • binnenreifen Brabant, Limburg, Luxemburg, Namen, Holland, Zeeland en Henegouwen
  • realisatie Bourgondisch-Nederlandse staat los van Frankrijk

Karel de Stoute

  • verovering Gelre, Luik
  • plan Lotharingen te veroveren
  • sneuvelt in slag van Nancy (1477)

Maria van Bourgondië

  • huwt met habsburger Maximiliaan van Oostenrijk
  • worden aangevallen door Franse koning
  • doen toegevingen (o.a. groot privilege)
  • ‘valt’ van haar paard in kasteel van Wijnendale

C. Habsburgers en de Nederlanden

Maximiliaan van Oostenrijk

  • verkozen tot Rooms Koning (= toekomstig keizer)
  • keizer van het Heilig Roomse Rijk
  • maakt zijn zoon tot wettige landsheer van Nederlanden

Filips de Schone

  • gehuwd met Johanna de Waanzinnige, dochter van Ferdinand van Aragon en Isabella van Castillië
  • zet van Franse koning om macht te krijgen

Margaretha van Oostenrijk

  • zus van Filips de Schone
  • huwt met Juan, borer van Johanna de Waanzinnige

doel dubbelhuwelijk:

Ferdinand van Aragon: het Franse Napels in handen krijgen

Maximiliaan van Oostenr.: coalitie met de vijand van Frankrijk

D. het iberisch schiereiland en de lage landen

1. Spaanse rijk

  • koninkrijk van Aragon (kroon van Aragon)
    • Balearen, Sicillië, Napels en Sardinië
  • koninkrijk van Castillië

De twee koninkrijken komen samen door het huwelijk tussen Ferdinand van Aragon en Isabella van Castillië wat tot bloei leidt:

  • ontdekkingstochten van Columbus
  • einde van de reconquista (islam buiten)

2. opvolging

  • Juan sterft
  • zoontje van Isabbella van Portugal sterft
  • Isaballa van Castillië sterft
    • Castillië in handen van Filips de Schone
  • Filips de Schone sterft
    • Castillië in handen van Ferdinand van Aragon
    • Nederlanden in handen van Maximiliaan en Margaretha van Oostenrijk
  • Karel V wordt meerderjarig : leider van alles
    • keizer van het Heilig Roomse Rijk
    • hausmacht (Oostenrijk-Hongarije) : aan Ferdinand (broer van Karel V)
  • Maximilaan van Oostenrijk neemt regentschap vast

E. de territoriale eenmaking van de Nederlanden

1. afronding territorium

  • Bourgondisch patrimonium
  • Doornik, Friesland, Utrecht, Overijssel, Drenthe, Groningen, Ommelanden
  • Gelre, Zutphen

2. Frans I

  • Franse koning
  • moet van Karel V afzien van zijn leenrechterlijke aanspraken op Vlaanderen

3. transactie van Augsburg: 1548

  • verdeelde zijn rijk in kreitzen of kringen
  • bourgondische kreits: alle Nederlandse landen

4. personele unie van vorstendommen

  • niet één rijk, maar verzameling van vorstendommen
  • elk met eigen rechtssystemen
  • vorst van alle vorstendommen is soeverein

5. pragmatieke sanctie: 1549

  • de Nederlanden zijn ondeelbaar
  • dynastiek-rechterlijke normen en erfrechtelijke costuymen (gewoorterecht) worden gelijk getrokken

F. de uitbouw van een centrale machtsstaat

1. Filips de Schone en Karel V: vorstelijke instellingen EN instellingen van onderdanen:

Onderdanen: statenvergaderingen: vertegenwoordiging van de standen per gewest

in Vlaanderen: “Leden van Vlaanderen”

- gezag van de vorst was contractueel

- vorst moest toelating vragen voor belastingen: beden

Filips de Goede overkoepeld deze door de staten-generaal (centralisatiepolitiek).

Vorstelijke instellingen: drie collaterale Raden

Raad van State

- machtige edelen

- advies geven

Geheime Raad

- universitair geschoolde juristen

- bureaucratisch zenuwcentrum van het centrale bestuur

Raad van Financiën

- financieel beleid

- beheer van het vorstelijk domein

Opperste gerechtshof voor de Nederlanden 1504 Mechelen

Copyright © 2017. All rights reserved.