Beschaving in het enkelvoud en het meervoud.
- Gepubliceerd in Geschiedenis
- Lees 1357 keer
Beschaving in het enkelvoud krijgt haar moderne betekenis in de 18de eeuw
Civiliser/civilisation (aanleren van kennis, normen)
Beschaafd staat tegenover niet-beschaafd
Niet zozeer ruimtelijk (≠ tussen groepen) maar in tijd (≠ tussen periodes)
Iedereen kan deelnemen aan de beschaving, het is dus een inclusief concept
Lag aan de basis van het superioriteitsgevoel van het Westen in de 19-20ste E°
Beschaving wordt vervangen door de term modernisering
Raseigen, etnische kenmerken werden gekoppeld aan beschaving of niet-beschaving
Strikte connotatie met cultuur
Vanaf de 20ste E° koppeling doorbroken want
Er kunnen culturen bestaan zonder een beschaving te zijn
Beschaving staat niet gelijk met een hogere cultuur
Men verwijst nu naar neutrale termen zoals mensheid, menselijkheid,…
Beschaving als meervoudig concept verdringt in de 19de eeuw het algemene idee van een inclusieve civilisatie
In de 19de eeuw wordt een beschaving in Westerse ogen een analyse-instrument
Het zijn historische samenlevingsvormen met een ontstaan, groei, bloei en neergang. Wereldgeschiedenis is een cyclus van beschavingen
Beschavingen hebben een grote actieradius (afstand waarover een werking zich doet gelden) zowel in plaats als tijd en ze overkoepelen kleinere maatschappijvormen zoals culturen.
De noodzakelijke voorwaarden voor een beschaving om te ontwikkelen zijn
1) Permanente agrarische surplus
2) Economische specialisatie (ambachten, diensten, handel)
3) Sociale differentiatie (niet-agrarische elites)
4) Culturele en religieuze hiërarchie
5) Politieke machtsconcentratie
6) Ontwikkeling van steden
7) Ambtelijke bureaucratie
8) Schrift en ontwikkeling van technologieën
9) Uitbouw van contacten en netwerken
Wereldbeschavingen:
1) Vroege beschavingen = landbouwculturen
Mesopotamië
Nijlvallei en Indusvallei en valleien van de Gele Rivier
2) De grote klassieke beschavingen
Perzië
Griekenland, Hellenistische wereld, Romeins Imperium
China, India
Midden-Amerika (Olmeken)
3) Postklassieke beschavingen
Islambeschaving
Byzantium en orthodox Europa
China
Mongools Imperium
Midden-Amerika (Tolteken, Azteken) en de Andes
4) De wereld na 1500
Geen sprake van beschaving, wel van rijken
3 grote vragen bij het definiëren van een beschaving
Hoe komt men tot een goede werkbare definitie?
Nadruk op interactie en internconnectie moet gelegd worden
Wat doen we met het begrip ‘beschaving’ in de hedendaagse wereld?