het kapitalisme van de vrije concurrentie
= Bestrijkt een groot deel van de negentiende eeuw, maar heeft wortels in de achttiende eeuw
Vrije markt = Kwam niet spontaan tot stand, maar werd gemaakt door reeks politieke ingrepen
Maakbaarheid = De staat creëert aantal instituties en infrastructuren die de basis vormen van de economische ontwikkeling
Voorwaarde van de vrije markt = Goederen moeten kunnen circuleren over grote afstanden
> Nood aan verkeersinfrastructuur (Spoornetwerk 1835 en bootverbinding)
Inbreng van de staat
- Juridische omkadering (Naamloze vennootschap)
- Interventionistische politiek komt vooral tot uiting in de financiële sector
Société Générale = Speelde een sleutelrol in de eerste IR en hielp nieuwe machthebbers aan financiële middelen. In ruil daarvoor mocht de Société Générale optreden al staatskassier en bankbiljetten uitgeven
> Koning Willem I- Algemene maatschappij ter bevordering van de volksvlijt
Probleem? De Société Générale investeerde het spaargeld van de spaarders. Wanneer de spaarders hun geld terug wouden hebben, kon de bank niet terug betalen
> De staat heeft twee maar ingegrepen
Banque de Belgique = Concurrent van de Société Générale
Nationale bank van België (1850) = Is voortaan de enige die bankbiljetten kan uitgeven
- Zorgde voor disconto
- Verleende krediet aan private banken
- Had een gemengd privaatpubliek statuut
- Publieke spaarkassen = Bedoeld voor de lagere sociale klasse
- Na 1830 = Privé-spaarkassen om de industriële groei te financieren
Doel van publieke spaarkas = Als tegengewicht voor de grote financiële groepen, om het hele land te bestrijken, ‘slapend geld’ ophalen en openbare initiatieven te financieren
Decreten d’Allarde en Le Chapelier (1791) = Een van de maatregelen van de Franse Revolutionairen was het afschaffen van de corporatieve structuren
- Afschaffen van de gilden en de ambachten
- Het verbod nieuwe op te richten
- Coalities zijn verboden > Einde maken aan privileges = Iedereen mag vrij kiezen van beroep
- Staken is strafbaar
- Sociale bescherming viel weg
- Loonvorming is onderworpen aan de wet van vraag en aanbod
De creatie van de vrije markt heeft ook een sociaal luik
