Betekenis van het nationaal product

 een aantal kritische kanttekeningen

• Het nationaal product vormt een macro-economische activiteitsindicator voor een land.

 onvolmaakt, productie binnen gezinnen buiten beschouwing

 wanneer gezinnen productieve activiteiten buitenshuis laten gebeuren verhogen zij daardoor het nationaal product zonder dat de totale economische activiteit toeneemt.

 als ze dan minder economische activiteiten zelf doen, verminderen ze het nationaal product zonder dat de totale economische activiteit vermindert.

Tevens de zwarte economie ontsnapt aan officiële registratie.

 belastingsontduiking door niet alle economische bedrijvigheden aan te geven.

Economen die hebben geprobeerd de zwarte economie te bepalen bekwamen als besluit dat er in België meer zwarte economie is dan in de meeste OESO-lidstaten.

 bepaling van deze economie gebeurt vanuit de veronderstelling dat alle betalingen contant gebeuren  toename geldvraag.

• Men maakt onderscheid tussen nominale en reële grootheden in het nationaal product.

 vergelijken BNP: prijs van de geproduceerde hoeveelheiden vermeningvuldigen met de vroegere prijs  deflatie

 vergelijken van nominaal product met het reële product  gemiddelde prijsevoluti

• De impliciete deflator of prijsindex van het nationaal product:

(voorbeeld 2005 en 1990)

 meet het prijspeil van alle goederen en diensten (niet alleen die relevant voor consument)

Voor koopkrachtreservewijziging is dit niet optimaal aangezien de optimale delfatie met vertraging wordt gepubliceerd.

 opmaken van een consumptieprijsindex

 op basis van gezinsenquêtes wordt een representatief consumptiepakket opgesteld

 ook indexkorf genoem

Hierin wordt de inflatie gedeeltelijk overschat omdat de index onvoldoende gecorrigeerd wordt voor kwaliteitsverbeteringen, substitutie-effecten en ontbreken van nieuwe producten in het basisjaar.

 in België ook gezondheidsindex

 zelfde goederen en diensten als consumptieprijsindex behalve de schadelijke (bv. sigaretten, benzine,…)

• Het nationaal product schiet tekort als welvaartsindicator.

De hoofdreden hiervoor ligt in het feit dat de productie van materiële welvaart dikwijls ten koste gaat van het leefmilieu.

 voorstel opstellen milieurekeningen

 welvaartsvermindering door milieuvervuiling

Men kan dit ook doen door milieuschade op te nemen in een rekening

Als men het natuurlijk milieu gaat herstellen, door economische activiteit, dan gaat het nationaal product stijgen.  nettowelvaartstoename niet ter sprake

Men stelt ook dat bij een groeiende economie men steeds reallocaties maakt, waardoor psychologische en sociale nadelen zijn die het welzijn van de bevolking beïnvloedt.

 ook rekening houden met: vrije tijd, arbeidsomstandigheden, arbeidsritme.

• Mensen passen hun verwachtingspatroon aan de inkomensstijging aan en gaan ook meer vergelijken met wat anderen verdienen

• Vergelijking economische prestaties van landen  internationale maatstaf: wisselkoersen

Dit is de prijs waartegen een munt op de ene markt wordt gewisseld voor een munt van een andere markt.

 geen goed beeld over de mate waarin het prijspeil verandert in verschillende landen.

 om dit op te vangen maakt men bij conversie gebruik van:

globale koopkrachtpartiteiten:

 aantal eenheden verschillende munten waarmee men in de onderscheiden landen eenzelfde goederenpaket (vastgelegd door VN) koopt.

Bv. binaire koopkrachtpartiteiten 2$ = 3€ = 4£

Naargelang de aggregatie op basis van gewogen middelen (naargelang het aandeel in een standaargoederenpakket) ontstaan globale koopkrachtpartiteiten

 dit zijn dus wisselkoersen gecorigeerd met de verschillen in koopkracht van een land.

(men kan tegen deze koers in elk land hetzelfde goederenpakket kopen)

Het reëel BP per hoofd van de bevolking wordt vaak gebruikt als maatstaf voor ontwikkeling  veel gebreken:

• informele sector in verschillende landen van ongelijk belang
• niet-internationaal vergelijkbare goederen beïnvloeden ook de nationale welvaart
• gemiddeld nationaal product zegt niets over de verdeling van de welvaart onder de bewoners.
• Besteding nationaal product belangrijk voor welvaartniveau

De huidige consumptie is een goede maatstaf voor de toekomstige welvaart

 wel een evenwicht tussen huidige consumptie en investeringen.

Er kan ook een vals beeld onstaan door:

• verdringing van de binnenlandse kapitaalvorming
• intering op buitenlandse vermogensbestanddelen
• a fortiori op buitenlandse schulden

 men leeft dan boven zijn stand, vals beeld consumptiepeil

Het nationaal inkomen per hoofd  basis indeling landen naargelang ontwikkeling

Economische ontwikkeling wordt gemeten aan de hand van de human development index.

Deze omvat:

• aantal jaren scholing
• levensverwachting bij geboorte
• nationaal inkomen per capita
• ongelijkheid
• armoede index
• gender ongelijkheid
• netto besparingen van het bruto nationaal inkomen
• aantal vluchtelingen