Item gefilterd op datum: januari 2014

Een belasting op de consument schuift de vraagcurve naar beneden met het bedrag van de belasting.

Zie samenvatting voorlaatste blad H3!!!

Het zijn de prijselasticiteiten die uiteindelijk bepalen wie opdraait voor de belasting of wie geniet van de subsidie.

De verdeling van de belastinglast hangt af van de helling van vraag en aanbod.

Bij een perfect inelastische vraag leidt een belasting alleen tot een stijging van de consumentenprijs. De producentenprijs blijft dan ongewijzigd.

Bij een perfect elastische vraag leidt een belasting niet tot een stijging van de consumentenprijs, maar tot een daling van de producentenprijs.

De afwenteling van de belasting van producent naar consument gaat des te gemakkelijker naarmate de vraagcurve inelastischer is.

Hoe inelastischer de vraag, hoe kwetsbaarder de consumenten zijn voor een afwenteling van een belasting op de producent via een verhoging van de consumentenprijs.

Marktconform ingrijpen is vaak meer aangewezen. Er is dan geen sprake van vraag- of aanbodoverschotten.

Indirecte belastingen

Deze kunnen de vorm aannemen van BTW of accijnzen.

• Accijns: belasting uitgedrukt als een vast bedrag per fysieke eenheid van een product. (vb accijns op een liter benzine)
• BTW: belasting uitgedrukt in verhouding tot de prijs van een goed. (vb 25% op benzine)

de indirecte belastingen leiden tot een verschil tussen de consumenten- en de producentenprijs.

Consumentenprijs: de prijs die de consument betaalt.

Producentenprijs: de prijs die de producent ontvangt.

p^c en p^p bij accijns:

p^p = p – t t: belasting

p^c = p

p^c = p^p + t p : marktprijs

p^c en p^p bij BTW:

p^c = p + .p : BTW-voet

p^c = (1+ ).p

p^c = p

zeker voorbeeld bekijken p 111-113!!!

Vaak stelt de overheid een minimum of maximum hoeveelheid vast die geproduceerd mag worden.

Die hoeveelheden worden dan quota’s genoemd.

Vb. de jacht, visvangst,…

Bij drugs is het quota gelijk aan 0 omdat de handel in drugs verboden is.

Maximum quota: q_max < q*

Minimum quota: q_max > q* (komt zelden voor)

Prijsregulering

De overheid legt hier een minimum of maximum prijs op.

Maximumprijs

Soms oordeelt de overheid dat de evenwichtsprijs p* sociaal niet verantwoord is.

Ze legt dan een maximumprijs op.

p_max < p*

Hier ontstaat er een vraagoverschot.

Vb max huurprijs van een appartement in brussel is 1000 euro en vroeger mocht men 1500 euro vragen. Nu zijn er meer mensen geïnteresseerd in dit appartement.

Als er vraag of aanbodoverschotten zijn is de kans op het ontstaan van een zwarte markt heel groot.

Minimumprijs

Vb. de overheid oordeelt dat het inkomen van de landbouwers te laag zou zijn, indien het gevormd wordt door de evenwichtsprijs van de landbouwproducten die op een vrije markt worden aangeboden. Er wordt daarom een bodemprijs ingesteld waaronder de marktprijs niet mag zakken.

P_min > p*

Er ontstaat een aanbodoverschot.

Hierdoor is de kans op het ontstaan van een zwarte markt opnieuw groot. De producten worden dan opnieuw verkocht tegen een lagere prijs ookal is dit wettelijk verboden.

Prijsregulering

De overheid legt hier een minimum of maximum prijs op.

Maximumprijs

Soms oordeelt de overheid dat de evenwichtsprijs p* sociaal niet verantwoord is.

Ze legt dan een maximumprijs op.

p_max < p*

Hier ontstaat er een vraagoverschot.

Vb max huurprijs van een appartement in brussel is 1000 euro en vroeger mocht men 1500 euro vragen. Nu zijn er meer mensen geïnteresseerd in dit appartement.

Als er vraag of aanbodoverschotten zijn is de kans op het ontstaan van een zwarte markt heel groot.

Minimumprijs

Vb. de overheid oordeelt dat het inkomen van de landbouwers te laag zou zijn, indien het gevormd wordt door de evenwichtsprijs van de landbouwproducten die op een vrije markt worden aangeboden. Er wordt daarom een bodemprijs ingesteld waaronder de marktprijs niet mag zakken.

P_min > p*

Er ontstaat een aanbodoverschot.

Hierdoor is de kans op het ontstaan van een zwarte markt opnieuw groot. De producten worden dan opnieuw verkocht tegen een lagere prijs ookal is dit wettelijk verboden.

het marktevenwicht p*,q* dat spontaan tot stand komt wordt vaak door de overheid gecorrigeerd of bijgestuurd.

De overheid kan op 2 manieren ingrijpen:

- Marktconform ingrijpen: de vrije prijsvorming blijft gehandhaafd en er komt nog steeds een marktevenwicht tot stand. De overheid zorgt er alleen voor dat het evenwicht verschuift in de door haar gewenste richting.

- Niet-marktconform ingrijpen: de vrije prijsvorming wordt geblokkeerd. De markt blijft hangen in een onevenwichtssituatie waarbij vraag en aanbodoverschotten ontstaan.

Verschuiving van de vraag

Als de vraagcurve verschuift naar links dalen p en q

Als de vraagcurve verschuift naar rechts stijgen p en q

Verschuiving op de vraag.

Als p daalt stijgt q

Hier bewegen prijs en hoeveelheid in dezelfde richting.

Vb bij een recessie.